14 Redenen Waarom Je Kip Lusteloos Lijkt (+ Oplossing)

Je hebt het misschien al eens gezien. Je kip die lusteloos op de grond zit, met de ogen dicht, alsof ze elk moment in slaap kan vallen. Maar wacht even, dat is verre van normaal! In veel gevallen is een lusteloze of apatische kip ziek of is er een onderliggende aandoening die dit symtoom veroorzaakt.

We gaan het hebben over de meest voorkomende redenen waarom je kip zich down voelt of er ziekjes uitziet. We duiken in de mogelijke oorzaken van het probleem en hoe je ervoor kan zorgen dat je kip weer snel de oude is.

1. Chronische luchtwegaandoening (Snot)
2. Hittestress
3. Interne parasieten
4. Vogelgriep
5. Externe parasieten
6. Ondervoeding
7. Maag-darmproblemen
8. Letsel of trauma
9. Problemen met het voorplantingsorgaan / legapparaat
10. Hartfalen
11. Waterbuik (Ascites)
12. Virale infectie
13. Atherosclerose
14. Aflatoxicose

Kort Overzicht van Mogelijke Aandoeningen

We werpen allereerst een korte blik op wat er aan de hand kan zijn met je slome kip. Normaal gesproken zijn kippen redelijk taaie dieren, maar soms kunnen ze ten prooi vallen aan ziektes of stress. Wanneer je kip zich plots slapjes en lusteloos gedraagt, is dit niet normaal te noemen.

De volgende tabel geeft een overzicht van alle oorzaken van lethargie bij kippen, variërend van vaak voorkomend tot eerder zeldzaam.

Aandoening	Oorzaak	Frequentie	Behandeling
Chronische luchtwegaandoening	Bacterie	Gangbaar	Antibiotica
Hittestress	Omgevingstemperatuur	Gangbaar	Zorg voor schaduw, ventilatie en vers water
Darmparasieten	Parasitair	Gangbaar	Ontwormingsmedicijnen (bijv. flubenvet )
Vogelgriep	Viraal	Gangbaar tijdens uitbraken	Quarantaine, ondersteunende zorg, vaccinatie
Externe parasieten	Parasitair (bijv. luizen, bloedluizen)	Gangbaar	Gebruik pluimveevriendelijke insecticiden
Ondervoeding	Tekort aan voedingsstoffen	Eerder zeldzaam	Verbeter het dieet
Maagdarmproblemen	Divers (bijv. verzuurde krop, verstopte krop)	Gangbaar	Krop massage, vloeistof toedienen
Letsel of trauma	Lichamelijk letsel of ongelukken	Gangbaar	Quarantaine en eerste hulp verlenen
Reproductieve problemen	Divers (legnood, peritonitis)	Gangbaar	Dierenarts nodig
Hartfalen	Hartproblemen	Eerder zeldzaam	Ondersteunende zorg, mogelijke medicijnen indien voorgeschreven
Ascites (waterbuik)	Genetica of slechte hygiëne	Eerder zeldzaam	Neem contact op met een dierenarts voor eerste hulp
Atherosclerose	Ophoping van plaque in slagaders	Eerder zeldzaam	Verbeter het dieet en beperk vet voedsel
Atherosclerose	Schimmel	Eerder zeldzaam	Behandel onderliggende oorzaken, vraag dierenartsadvies
Virale infecties	Verschillende virussen (bijv. Marek’s of infectieuze larygotracheitis)	Minder gebruikelijk	Vaccinatie indien beschikbaar, ondersteunende zorg

Als je kijkt naar het alle mogelijke oorzaken die lethargie kunnen veroorzaken, merk je op dat het echt een heel scala aan zaken is die eraan meedragen. Het is super belangrijk om onmiddellijk op zoek te gaan naar de reden achter deze lusteloosheid.

Chronische Luchtwegaandoening (Snot)

Chronisch snot (of Chronic Respiratory Disease) is zo een veelvoorkomende bacteriële infectie die heel wat kopzorgen geeft aan kippenhouders. Het kan leiden tot minder eieren, sterfte en gewoonweg minder blije kippen in de toom.

Nu, je kan snot behandelen met antibiotica, maar geen enkele kuur haalt die bacteriën helemaal weg. Vaak blijft de ziekte gewoon sluimeren in je toom, soms voor de rest van hun leven.

Oorzaken van Snot

Bij die langdurige ademhalingsproblemen bij kippen spelen voornamelijk bacteriële infecties een grote rol, vooral die boeven genaamd Mycoplasma Gallisepticum en Mycoplasma Synoviae. Deze infecteren de luchtwegen en veroorzaken ontstekingen.

Symtomen

Alleen een dierenarts kan echt de juiste diagnose van snot stellen. Meestal wordt daarvoor een PCR-test gebruikt.

Laten we eerst even kijken naar die veel voorkomende symptomen van snot bij kippen.

1. Niezen, hoesten, rare geluiden in de keel
2. Schudden met het hoofd
3. Gapen en ademen met hun snavel wijd open
4. Snot
5. Waterige ogen die soms ook schuimig zijn
6. Minder trek in eten en gewoon minder actief zijn
7. Een daling in eierproductie

Het is best lastig om deze diagnose te stellen omdat de symptomen veel lijken op andere luchtwegproblemen, zoals infectieuze Coryza, infectieuze bronchitis, infectieuze laryngotracheitis, kippencholera, de ziekte van Newcastle en anderen.

Behandeling

Als je vermoed dat je kippen last hebben van snot zijn er verschillende acties die je kunt ondernemen. Het is echt van belang om direct maatregelen te nemen.

Antibiotica: Een dierenarts kan helpen om de specifieke bacteriën te identificeren en het juiste antibioticum voor te schrijven. Meestal worden tetracyclines en macroliden gebruikt, maar onthou dat deze medicijnen de bacteriën niet volledig zullen uitroeien, ze behandelen vooral de symptomen.

Eerste hulp: Isolatie van de besmette kip(pen) is cruciaal. Raadpleeg een dierenarts voor passende medicatie en zorg ervoor dat je alle kippen in quarantaine plaats en het hok goed schoonmaakt en desinfecteert.

Ondersteunende zorg: Zorg voor een stressvrije omgeving voor je toom, geef ze gepaste en kwalitatieve voeding en schoon drinkwater.

Monitoring: Houd regelmatig de gezondheid van je toom in de gaten en evalueer hoe de behandeling verloopt. Als dat nodig is, overleg dan met je dierenarts om de behandeling aan te passen.

Onthoud goed dat snot volledig uitroeien in een toom een echte uitdaging is. Een actieve aanpak die preventie, mogelijke vaccinatie, vroegtijdige opsporing en gepaste behandeling combineert, is ontzettend belangrijk.

Als je echt zekerheid wilt over de diagnose van langdurige ademhalingsproblemen, is het sterk aan te raden om een pluimveedierenarts te raadplegen.

Hittestress

Hittestress bij kippen is een serieus probleem tijdens warme en vochtige weersomstandigheden. Kippen zijn behoorlijk gevoelig voor extreme temperaturen, of het nu te warm of te koud is. Hun favoriete temperatuur, vraag je? Ergens rond de 24°C of lager.

Raar maar waar, kippen kunnen beter omgaan met koude dan met hitte. Als het echt warm wordt, zorgt dat voor behoorlijk wat ongemak, een daling in productiviteit en in ernstige gevallen, zelfs voor sterfte onder de kippen.

Oorzaken van Hittestress

Hittestress ontstaat wanneer de lichaamstemperatuur van je kip boven z’n normale niveau stijgt. Normaal gezien ligt de lichaamstemperatuur van een kip zo rond de 41-42°C en een lichaamstemperatuur van 46°C kan dodelijk zijn voor kippen.

Een aantal factoren dragen bij aan hittestress:

1. Hoge temperaturen: Blootstelling aan hoge omgevingstemperaturen, vooral tijdens hittegolven, is dé trigger voor hittestress.
2. Hoge luchtvochtigheid: Naast de temperatuur heeft een hoge luchtvochtigheid ook een negatieve invloed op hoe goed een kip zichzelf kan afkoelen. De luchtvochtigheid in het hok moet idealiter niet hoger zijn dan 50%.
3. Slechte ventilatie: Als er niet genoeg luchtstroom is in het kippenhok, blijft warmte en vocht vastzitten.
4. Overbevolking: Als er te veel kippen zijn op in een te kleine ruimte, kan dit leiden tot een hogere lichaamswarmte en minder luchtcirculatie.
5. Gebrek aan schaduw en water: Een tekort aan schaduw en water betekent dat kippen zichzelf niet kunnen afkoelen, vooral bij warm weer.

Symptomen

De symptomen van hittestress kunnen verschillen, maar omvatten vaak:

1. Hijgen en snelle ademhaling
2. Verminderde activiteit en lusteloosheid
3. Opgezette vleugels
4. Bleke kam en lellen
5. Overmatig drinken
6. Verminderde eierproductie

Hijgen, snelle ademhaling en opgezette vleugels zijn de meest voorkomende signalen van hittestress bij kippen. Dit betekent dat ze het warm hebben en moeten afkoelen, maar het is niet meteen iets om je grote zorgen over te maken.

Hoewel hijgen hen helpt om hun lichaamstemperatuur te reguleren, tonen onderzoeken aan dat dit een negatieve invloed heeft op de eiproductie en de kwaliteit van de eieren.

Behandeling en Preventie van Hittestress bij Kippen

Om de nadelige effecten van hittestress bij kippen te verminderen, zijn proactieve maatregelen essentieel. Zodra je ernstige hittestress bij je kippen opmerkt, is onmiddellijke actie van groot belang.

1. Zorg voor schaduw: Geef je kippen toegang tot schaduwrijke plekken eens de temperatuur boven de 24°C stijgt.
2. Voldoende water: Zorg ervoor dat er altijd vers en koel water beschikbaar is voor je kippen. Tijdens een hittegolf kan het toevoegen van elektrolyten aan het water helpen om verloren mineralen aan te vullen.
3. Verbeterde ventilatie: Optimaliseer de ventilatie in het kippenhok om de luchtstroom te verbeteren.
4. Stofbaden: Creëer een zandbad in een schaduwrijk gedeelte van de ren. Je kunt het zand ’s ochtends een beetje bevochtigen, zodat ze zich kunnen afkoelen door zich in nat zand te wentelen.
5. Bevochtig de ren of de vegetatie erboven: Door de grond en de vegetatie errond te bevochtigen, kan je een soort natuurlijke airconditioning creëren voor je kippenren.

Vermijd het gebruik van een tuinslang om je kippen nat te maken en het is niet nodig om een zwembadje te voorzien ter afkoeling. Kippen vermijden over het algemeen water en ze besproeien kan stress veroorzaken. Daarnaast zullen ze liever niet in het badje gaan en zal het water snel onhygiënisch worden.

Interne Parasieten bij Kippen

Darmparasieten kunnen lusteloosheid veroorzaken bij kippen, wat hun gezondheid en productiviteit negatief beïnvloedt. Deze parasieten kunnen het spijsverteringsstelsel van de kip aantasten en leiden tot verschillende symptomen.

Enkele veelvoorkomende voorbeelden van darmparasieten bij kippen zijn:

1. Coccidia: Dit is een protozoaire parasiet die coccidiose veroorzaakt, wat de darmwand van kippen aantast. Het is een veelvoorkomende ziekte bij pluimvee, vooral bij jonge kuikens.
2. Wormen: Verschillende soorten wormen kunnen kippen infecteren en specifieke symptomen veroorzaken. Lintwormen en haarwormen kunnen bijvoorbeeld diarree veroorzaken, terwijl gaapwormen ademhalingsproblemen veroorzaken.

Oorzaken

Darmparasieten vinden vaak hun weg op verschillende manieren. Of het nu gaat om wormen of parasieten die coccidiose veroorzaken, ze hebben elk hun eigen specifieke oorzaken en factoren die bijdragen aan hun aanwezigheid.

We zullen de mogelijke oorzaken bekijken door de darmparasieten op te delen in coccidia en wormen.

Coccidia

Coccidia is de parasiet die verantwoordelijk is voor coccidiose, een zeer besmettelijke darmziekte bij pluimvee, inclusief kippen. Deze parasieten infecteren de binnenkant van de darmen van kippen, wat resulteert in diverse gezondheidsproblemen, waaronder ook bloederige diarree.

De belangrijkste oorzaken van coccidia zijn:

1. Vuile leefomstandigheden
2. Besmetting via andere kippen
3. Stress
4. Gebrek aan goede hygiëne

Wormen

Wormen, met name gastro-intestinale wormen, kunnen kippen besmetten en leiden tot gezondheidscomplicaties. De voornaamste oorzaken van een wormbesmetting zijn:

1. Vervuilde omgeving
2. Vrij scharrelen
3. Inname van voedsel en water dat besmet is
4. Besmetting via andere kippen
5. Overbevolking
6. Gebrek aan regelmatige ontworming

Enkele veelvoorkomende soorten gastro-intestinale wormen bij kippen zijn spoelwormen, lintwormen en gaapwormen.

Symptomen

Naast lethargie manifesteren zich ook andere symptomen als gevolg van parasitaire infecties. Het herkennen van deze symptomen is van groot belang voor tijdige interventie.

De symptomen van darmparasieten omvatten:

1. Lusteloosheid/depressie
2. Diarree
3. Gewichtsverlies
4. Verminderde eierproductie
5. Bleke kam en lellen
6. Bij wormen: aanwezigheid van wormen in de ontlasting
7. Bij coccidiose: bloederige diarree

Behandeling en Preventie

De meest effectieve behandeling van darmparasieten bij kippen omvat vaak ontwormingsmiddelen of medicijnen tegen coccidiose. Laten we enkele algemene richtlijnen bespreken per veelvoorkomend type darmparasiet.

Coccidiose

Een gebruikelijke therapie voor coccidiose is het gebruik van Amprolium, ook wel bekend onder de merknaam ‘Corid’. Amprolium is een chemische stof die is ontwikkeld om de werking van vitamine B1 (thiamine) na te bootsen. Hierdoor wordt de parasiet belemmerd in zijn vermogen om koolhydraten aan te maken die essentieel zijn voor hun voortplanting.

In België en Nederland kan je de medicijnen niet krijgen zonder voorschrift. In veel andere landen en online kan je Amprolium nog over de toonbank krijgen, zij het onder verschillende merknamen. 

Wormen

Ken je Ivermectine? Het is waarschijnlijk het meest bekende ontwormingsmiddel dat er is. Ivermectine is eigenlijk een soort superheldenmedicijn dat de meeste wormen en parasieten bij kippen aanpakt.

Dierenartsen zijn er dol op omdat het zo effectief is, ook al is het eigenlijk niet officieel goedgekeurd voor gebruik bij pluimvee. Het enige wat nodig is, zijn een paar druppels in de nek.

Het minpunt is dat het niet werkt tegen lintwormen.

Maar onthoud, voorkomen is beter dan genezen als het aankomt op darmparasieten. Regelmatig de gezondheid van je toom checken, zorgen voor goede hygiëne en een dierenarts om advies vragen over ontworming of het gebruik van medicatie zijn essentieel om je kippen in topvorm te houden.

Vogelgriep

Vogelgriep is zo’n vervelende virusziekte die vooral vogels, waaronder ook kippen, kan treffen. Terwijl sommige stammen van vogelgriep niet zo’n grote invloed hebben op pluimvee, kunnen andere behoorlijk serieuze uitbraken veroorzaken.

Waar komt vogelgriep vandaan bij kippen? Wel, het wordt veroorzaakt door verschillende influenza A-virussen die voornamelijk vogels treffen. Deze virussen vallen in twee categorieën: laagpathogene vogelgriep (LPAI) en hoogpathogene vogelgriep (HPAI), afhankelijk van hoe ernstig de ziekte is die ze veroorzaken.

Hoe verspreidt het virus zich? Eén klein contact met geïnfecteerde vogels, besmette oppervlakken of zelfs de afscheiding uit de luchtwegen en uitwerpselen kan genoeg zijn om jouw kippen ziek te maken of erger nog, te laten sterven.

Symptomen

De symptomen van vogelgriep kunnen nogal verschillen afhankelijk van de virusstam, de leeftijd van de kip en hun algehele gezondheid.

Enkele gebruikelijke symptomen zijn:

1. Ademhalingsproblemen: niezen, hoesten, een loopneus en zelfs moeite met ademen.
2. Spijsverteringsproblemen: Kippen kunnen last krijgen van diarree en een afname in eierproductie.
3. Neurologische symptomen: dit kan leiden tot trillende verlamming of zelfs een rare kronkel in de nek.
4. Zwelling: je ziet zwelling aan het hoofd, de nek en de ogen.
5. Plotse dood: in ernstige gevallen sterven kippen zonder enige duidelijke symptomen te vertonen.

Behandeling en Preventie

Helaas bestaat er geen specifieke behandeling voor vogelgriep. Als je kippen ziek zijn, is het essentieel om ze van de rest van de toom te isoleren om verdere verspreiding van het virus te voorkomen. Tijdens een uitbraak worden de getroffen kippen meestal geruimd om deze verspreiding te stoppen.

Het is daarnaast zeer belangrijk om je lokale overheid te informeren als je vermoedt dat er vogelgriep heerst bij jouw kippen.

Preventie is hier echt key! Daarom is het super belangrijk om deze preventieve maatregelen in en rond je kippenhok toe te passen:

1. Bioveiligheid toepassen: Houd vogelgriep buiten de deur door goede hygiëne en bioveiligheidsmaatregelen. Dat betekent dat je de toegang tot je kippenhok controleert, apparatuur desinfecteert en zelfs je kleding en schoenen verwisselt voordat je de ren binnengaat.
2. Vermijd contact met wilde vogels: Minimaliseer het contact tussen wilde vogels of migrerende watervogels en je toom, aangezien zij het virus kunnen verspreiden.
3. Bezoek beperken: Zorg ervoor dat bezoekniet in contact komt met je toom.
4. Correcte afvalverwerking: Verwijder de kadavers van besmette vogels op de juiste wijze om verdere uitbraken te voorkomen.

Externe Parasitaire Besmetting

Externe parasieten zoals veerluis en bloedluis kunnen voor heel wat ongemak zorgen bij kippen en zelfs leiden tot ernstige gezondheidsproblemen, lusteloosheid, een daling in eierproductie, en in sommige gevallen zelfs de dood. Bloedluizen en luizen zijn veel voorkomende voorbeelden van zulke nare parasieten.

Het is behoorlijk lastig om van deze beestjes af te komen, dus, je raadt het al, voorkomen is écht beter dan genezen.

Door het constante bloedverlies hebben je kippen last van slaapgebrek, wat hun levenskwaliteit behoorlijk naar beneden haalt. Die chronische vermoeidheid heeft ook invloed op hun immuunsysteem en kan ervoor zorgen dat ze er behoorlijk down of lusteloos uitzien.

Oorzaken van Externe Parasieten

De hoofdoorzaken van externe parasieten zoals mijten en luizen hebben veel te maken met de omgeving, maar ze kunnen zich ook razendsnel van kip tot kip verspreiden. Laten we eens kijken naar wat er allemaal toe kan bijdragen:

1. Contact met besmette vogels
2. Vieze hokken en/of strooisel
3. Omgevingsfactoren
4. Slechte hygiëne
5. Contact met wilde vogels of knaagdieren

Om te voorkomen dat deze ongewenste externe parasieten in het hok en op je kippen belanden, is het belangrijk om regelmatig het hok schoon te maken en de boel goed in de gaten te houden op tekenen van besmetting.

Symptomen

Als je kippen last hebben van externe parasieten zoals luizen of bloedluis, vertonen ze vaak soortgelijke symptomen. Enkele symptomen zijn:

1. Onrustigheid: Geïnfecteerde kippen kunnen geïrriteerd en onrustig zijn. Ze strijken overmatig hun veren glad of plukken aan hun veren.
2. Verlies van veren: Parasieten hebben vaak de veren of de huid eromheen als doelwit, wat kan leiden tot het verlies of de beschadiging van veren op die plekken.
3. Verminderde eierproductie: Als kippen chronisch besmet zijn, kan dit stress en algemene ongemak veroorzaken, wat uiteindelijk leidt tot een daling in de eierproductie.
4. Bloedarmoede: Bloedarmoede is niet direct een symptoom, maar bij een ernstige bloedluis-infestatie kan er bloedverlies optreden, wat uiteindelijk fataal kan zijn.

Bij een plaag van externe parasieten is het goed om te weten dat de symptomen variëren afhankelijk van de omvang van de plaag en het type ectoparasiet dat zich ermee bemoeit.

Snelle detectie en onmiddellijke behandeling zijn cruciaal om het ongemak voor je toom te minimaliseren.

Behandeling en Preventie

Hoewel er specifieke behandelingen zijn voor verschillende soorten parasieten, zijn er een aantal algemene benaderingen die van toepassing zijn op de meeste uitwendige parasieten.

1. Quarantaine: Het is slim om nieuwe kippen eerst een tweetal weken apart te houden voordat je ze aan de rest van de toom voorstelt. Zo voorkom je dat potentiële ectoparasieten met de nieuwkomers mee naar binnen glippen.
2. Grondig toezicht: Hou je toom nauwlettend in de gaten op tekenen van besmetting, let op beschadiging aan de veren of zichtbare parasieten op en rond de schacht van de veren.
3. Hygiëne: Zorg voor een droog en schoon hok en voor een goede ventilatie.
4. Stofbad: Kippen hebben minder kans op parasieten als ze zichzelf kunnen schoonhouden in een stofbad.

Bloedluisbehandeling:

1. Verbrand de mijten met behulp van een stoomreiniger of brander
2. Gebruik anti-bloedluis middelen op het hok of in het drinkwater
3. Roofmijten uitzetten helpt bij een kleine uitbraak
4. Exzolt helpt bij een grote uitbraak

Behandeling tegen veerluizen:

1. Gebruik Ivermectine extern op elke kip en herhaal na 14 dagen
2. Pyrethrum 1% sprays zijn effectief tegen ectoparasieten zoals luizen

Ondervoeding

Ondervoeding bij kippen veroorzaakt diverse gezondheidsproblemen, waaronder lusteloosheid, een veelvoorkomend symptoom van voedingstekorten. Het is belangrijk om de onderliggende voedingstekorten aan te pakken.

Oorzaken van ondervoeding

Foute voedingsgewoonten, slechte kwaliteit van voer, ontoereikende toegang tot voedsel of te veel ongezonde tafelrestjes als voeding.

Een voedingstekort bij kippen kan zich in verschillende vormen manifesteren, waaronder een tekort aan eiwitten, energie, vitamines of mineralen, of een tekort aan calcium bij leghennen.

Symptomen

Lethargie, zwakte, verminderde activiteit, verenproblemen en verminderde eierproductie.

Behandeling en Preventie

Zorg voor een uitgebalanceerd en compleet voedingsdieet, aangepast aan de behoeften van uw kippen op basis van leeftijd, gezondheid en ras.

Overweeg supplementen toe te voegen bij vermoedelijke tekorten, zoals vitamines, mineralen of eiwitten. Zorg ervoor dat alle kippen altijd toegang hebben tot voer en vers water en let extra op eventueel pestgedrag.

Monitor regelmatig de gezondheid, groei en eierproductie van je toom en pas hun dieet indien nodig aan.

Maag-darmproblemen

Maag-darmproblemen leiden tot lethargie bij kippen, wat de algehele gezondheid en vitaliteit van de toom aantast. Verschillende gastro-intestinale problemen kunnen lusteloosheid veroorzaken, waaronder verzuurde krop en een kropverstopping.

De krop van een kip is een klein zakje dat het voedsel dat een kip eet opslaat voordat het naar de maag gaat. Hierdoor kan de kip meer eten dan de maag in één keer kan verwerken. Dit is handig wanneer een kip zo snel mogelijk zoveel mogelijk moet eten.

Het voedsel kan tot 12 uur in de krop blijven voordat het in de maag van de kip terechtkomt, meestal als ze slapen. ‘S Morgens moet de krop leeg zijn.

Verzuurde Krop

Verzuurde krop bij kippen, of candidiasis, is een schimmelinfectie van de krop van een kip, veroorzaakt door overgroei van Candida. De verantwoordelijke Candida-schimmel komt van nature voor in de microflora van kippen, maar kan door verschillende factoren uit de hand lopen.

Een dierenarts kan de juiste diagnose stellen door microscopisch onderzoek van de schimmel. Het kan een uitdaging zijn om een verzuurde krop bij kippen te herkennen. Het meest karakteristieke symptoom is de ontwikkeling van witte vlekken in de krop, de mond en de cloaca.

Kropverstopping

Kropverstopping is een gedeeltelijke of volledige verstopping van de krop van een kip, waardoor voedsel vast komt te zitten. De krop kan niet meer worden geleegd en voelt ’s morgens nog hard aan.

Omdat voedsel langere tijd in de krop blijft zitten, is het een perfecte voedingsbodem voor de Candida-gist om zich te vermenigvuldigen. Dat is de reden waarom kropverstoppingen een veelvoorkomende voorloper zijn van verzuurde krop.

Symptomen van maag-darmproblemen

Hoewel verzuurde krop en kropverstopping verschillende aandoeningen zijn, kunnen hun symptomen op elkaar lijken. Laten we hun algemene symptomen bespreken en specificeren welke symptomen exclusief zijn voor één aandoening.

Algehele symptomen:

1. Lethargie en algehele depressie
2. Verlies van eetlust
3. Uitbraken van gedeeltelijk verteerd voedsel
4. Diarree of obstipatie
5. Gewichtsverlies

Specifieke symptomen van verzuurde krop:

1. Witte vlekken in de mond, keel of cloaca
2. Een onaangename geur uit de mond
3. Moeite met ademhalen of overmatig geeuwen

Specifieke symptomen van kropverstopping:

1. Vergrote krop
2. De krop is ’s ochtends nog hard en vol

Behandeling van maag-darmproblemen

Bij de behandeling van maag-darmproblemen richten we ons op verzuurde krop en kropverstopping.

Behandeling van verzuurde kropinfecties

Voor milde gevallen van verzuurde krop kan je appelciderazijn toevoegen aan het drinkwater om schimmelinfecties aan te pakken. Probiotica toevoegen aan deze mix kan ook helpen. Bovendien heeft granaatappelpoeder een remmende werking op de Candida schimmel.

Antischimmelmedicatie is effectief bij vergevorderde infecties. De initiële behandeling duurt meestal ongeveer een week, terwijl de vervolgmedicatie meerdere weken kan beslaan. Goede hygiëne en bioveiligheid zijn altijd essentieel voor succesvol herstel.

In ernstige gevallen waarbij de krop volledig verstopt is, raadpleeg je best een dierenarts die de krop kan spoelen. Dit is een risicovolle procedure, dus neem hiervoor steeds contact op met een pluimveedierenarts.

Behandeling van kropverstopping

Controleer ’s ochtends op een vergrote krop. De krop van een kip zou ’s morgens leeg moeten zijn, als deze vol en hard aanvoelt is er een probleem. Isoleer de getroffen kip om eerste hulp aan te bieden.

Masseer voorzichtig de krop naar beneden toe om de verstopping te verbreken, maar oefen geen overmatige druk uit. Moedig je kip aan om water te drinken om de inhoud van de krop zachter te maken en de spijsvertering te bevorderen. Het gebruik van een kleine hoeveelheid olie, zoals olijfolie of plantaardige olie, kan ook helpen om de inhoud zachter te maken.

Houd de voortgang van de kip in de gaten en als het probleem aanhoudt, raadpleeg je best een pluimveedierenarts voor hulp.

Letsel of Trauma

Kippen zijn kwetsbaar voor allerlei soorten verwondingen, waaronder aanvallen van roofdieren, pikken van andere leden van de toom, wondjes aan de poten, of andere letsels. Deze trauma’s kunnen bij kippen algemene lusteloosheid veroorzaken, tenminste tot ze volledig hersteld zijn.

Enkele veel voorkomende verwondingen bij kippen:

1. Pootproblemen: Soms kunnen kippen zichzelf verwonden tijdens het scharrelen, met snijwonden of blaren als gevolg. Bumblefoot is een vaak voorkomende pootaandoening bij kippen.
2. Roofdieraanvallen: Omdat kippen prooidieren zijn, kan een aanval van een roofdier resulteren in wonden, gebroken botten of iets veel erger.
3. Agressief gedrag: Confrontaties om de pikorde te bepalen kunnen leiden tot verenverlies of wondjes.
4. Valpartijen of ongelukjes: Van een iets te hoge plek naar beneden springen of een ongelukkige val kan blessures veroorzaken.

Symptomen van Letsel of Trauma

Gewonde kippen laten verschillende symptomen zien, afhankelijk van de aard van de verwonding. Let op de volgende symptomen:

1. Loomheid: Gewonde kippen lijken zwak en kunnen terughoudend zijn om te bewegen
2. Zichtbare wonden: Bloedingen, blauwe plekken of open wonden zijn duidelijk zichtbare tekenen van letsel
3. Mank lopen: Been- of voetblessures kunnen leiden tot mank lopen
4. Veren opzetten: Kippen die pijn hebben kunnen hun veren opzetten om warm te blijven
5. Minder eetlust: Gewonde kippen zullen minder willen eten

Behandeling

Het behandelen van kippenletsel vereist een verschillende aanpak, afhankelijk van de ernst van de situatie en het soort letsel.

Behandeling kan bestaan uit:

1. Isolatie en onderzoek: Hou de gewonde kip apart om verdere schade te voorkomen en onderzoek het letsel.
2. Wondverzorging: Reinig en desinfecteer wonden. Bij breuken is professionele hulp nodig.
3. Pijnverlichting: Kippen met pijn kunnen baat hebben bij medicatie zoals paracetamol. Raadpleeg een dierenarts voor correct gebruik.
4. Rust en herstel: Zorg voor een rustige plek waar de kip kan herstellen met toegang tot voedsel en water.
5. Monitoring: Hou het herstel van de kip nauwlettend in de gaten, vooral tijdens de eerste dagen.

Om verdere ongelukken te voorkomen, controleer regelmatig het kippenhok op eventuele gevaarlijke situaties en zorg voor bescherming tegen roofdieren.

Problemen met het Voortplantingsorgaan / Legapparaat

Reproductieproblemen bij kippen kunnen een aanzienlijke invloed hebben op hun legvermogen en de algehele reproductieve gezondheid. We onderzoeken veelvoorkomende reproductieve problemen, oorzaken, symptomen en mogelijke behandelingen.

Enkele vaak voorkomende problemen met het legapparaat zijn:

1. Legnood: Dit gebeurt wanneer een ei vast komt te zitten in het legapparaat van een kip, wat problemen veroorzaakt bij het leggen.
2. Ei peritonitis: Een ontsteking van het membraan rond de inwendige organen, veroorzaakt door eigeel dat buiten de eileider van de kip terechtkomt.
3. Verminderde eierproductie: Als kippen minder eieren leggen, kan dit wijzen op reproductieve problemen.
4. Ontsteking van de eileider: Dit kan eiconcrement veroorzaken, wat een ernstige infectie is bij kippen.

Oorzaken van deze problemen zijn onder andere leeftijd, obesitas, stress, infecties en genetische factoren. Legkippen of vleeskuikens zijn gevoeliger voor deze problematiek.

Symptomen van Problemen van het Legapparaat

1. Moeite met leggen
2. Opgezwollen buik
3. Lusteloosheid
4. Rechtopstaande pinguïn-houding aannemen
5. Veranderingen in de kwaliteit van de eieren
6. Vreemd gedrag vertonen in de legnest
7. Constipatie of diarree

Behandeling

Behandeling van reproductieve problemen bij kippen omvat verschillende benaderingen, waaronder:

1. Aanpassingen in voeding: Het is essentieel om kippen een uitgebalanceerd dieet te geven met alle noodzakelijke voedingsstoffen, inclusief extra calcium om de eierproductie te ondersteunen.
2. Isolatie: Het is het beste om de getroffen kip te isoleren van de rest van de toom om stress en pestgedrag te voorkomen.
3. Lauwwarm bad: Bij legnood kan een lauw bad helpen om de spieren te ontspannen. Maar het is belangrijk om op te merken dat deze methode zelden effectief is om het vastzittende ei los te krijgen.
4. Antibiotica: In geval van infecties zijn door een dierenarts voorgeschreven antibiotica noodzakelijk om de infectie te behandelen.
5. Chirurgische ingreep: Bij ernstige gevallen van legnood of ei peritonitis kan een chirurgische ingreep nodig zijn, zoals drainage of het verwijderen van de eierstok.
6. Euthanasie: In extreme omstandigheden waarbij de aandoening ernstig is en er geen verbetering op te merken valt, moet euthanasie overwogen worden om verder lijden te voorkomen.

Behandelingsopties variëren van aanpassen van voeding tot antibiotica, afhankelijk van de ernst van het probleem. Let op: onbehandelde problemen van het legapparaat kunnen binnen 48 uur fataal zijn voor een kip.

Hartfalen

Hartgerelateerde problemen kunnen aanzienlijke gevolgen hebben voor de gezondheid van een kip. Ze manifesteren zich door allerhande symptomen, waaronder lusteloosheid. Een directe aanpak van hartproblemen is van cruciaal belang voor een snel herstel.

Er zijn verschillende soorten hartfalen bij kippen, zoals:

1. Congestief hartfalen: Dit gebeurt wanneer het hart niet in staat is om bloed effectief rond te pompen, wat leidt tot vochtophoping in de longen en andere weefsels.
2. Gedilateerde cardiomyopathie: Dit verwijst naar vergroting en verzwakking van de hartkamers, waardoor het bloed niet efficiënt wordt gepompt.
3. Sudden Death Syndrome: Dit beschrijft onverwachte en onverklaarbare sterfgevallen van ogenschijnlijk gezonde kippen en wordt vaak geassocieerd met hartfalen.

Oorzaken van Hartfalen

Het is belangrijk om te begrijpen dat sommige redenen van hartfalen bij kippen niet volledig te vermijden zijn. Genetische factoren zijn hier een duidelijk voorbeeld van, maar regelmatige gezondheidscontroles kunnen bijdragen aan het welzijn van je kippen.

Enkele oorzaken van hartfalen:

1. Genetische factoren
2. Voedingstekorten
3. Infecties, zoals virale infecties
4. Hoge bloeddruk

Symptomen

Hartaandoeningen zijn lastig te diagnosticeren, omdat de symptomen sterk kunnen variëren. Hartgerelateerde problemen vertonen een reeks symptomen, waaronder gedragsveranderingen, ademhaling of fysieke tekenen van stress. Enkele veelvoorkomende symptomen zijn:

1. Ademhalingsproblemen: Oppervlakkige, snelle of moeizame ademhaling kan een teken zijn van hartproblemen.
2. Lusteloosheid
3. Cyanose: Een blauwachtige verkleuring van de kam en lellen als gevolg van verminderde zuurstofcirculatie.
4. Opgezwollen buik door vochtophoping.

Behandeling

De behandeling van hartfalen bij kippen is kan zeer verschillen afhankelijk van de specifieke aandoening, de ernst en de algehele gezondheid van de kip.

1. Aanpassing van voeding: Een dieet rijk aan voedingsstoffen, met nadruk op hartgezondheid, zoals antioxidanten en omega-3-vetzuren, is essentieel.
2. Medicatie: Raadpleeg een dierenarts voor geschikte medicijnen die kunnen helpen bij het behandelen van hartfalen of de hartfunctie kunnen ondersteunen.
3. Stressvrije omgeving: Minimaliseer stress in en rond het kippenhok, voorkom overbevolking en let op pesterijen binnen de toom.
4. Euthanasie: In ernstige gevallen zonder oog op beterschap kan euthanasie worden overwogen om verdere pijn te voorkomen.

Waterbuik (Ascites)

Waterbuik, ook gekend als Ascites, is een serieuze aandoening waarbij een kip een opgezwollen, zachte buik heeft door ophoping van vocht, wat kan leiden tot lusteloosheid. Dit probleem wordt vaker gezien bij vleeskippen.

Het probleem begint wanneer het hart van de kip niet goed kan omgaan met het steeds groter wordende lichaam, waardoor er meer zuurstof nodig is en het hart extra wordt belast. Daarnaast hebben grotere vleeskippen in verhouding kleine longen, wat ademhalen bemoeilijkt. Dit kan leiden tot vochtophoping in de buik en de longen, wat ernstig is en zelfs fataal kan eindigen.

Oorzaken van Waterbuik

Waterbuik bij kippen kan worden veroorzaakt door verschillende factoren, meestal gerelateerd aan problemen met de bloedcirculatie en de luchtwegen.

Risicofactoren voor waterbuik zijn onder andere:

1. Genetische aanleg: Vleeskippen worden gekweekt om hun grotere spieren en snellere groei
2. Laag zuurstofniveau: Hittestress, grote hoogte, slechte luchtkwaliteit, gebrek aan ventilatie, of te koude temperaturen
3. Hoog eiwitgehalte in voeding: Type voedsel en hoeveelheid eiwitten, groeiversnellers
4. Omgevingsfactoren: Hygiëne
   

Symptomen

Het herkennen van de symptomen van waterbuik is cruciaal om een snelle behandeling te kunnen opstarten. De symptomen kunnen verschillen, maar er zijn enkele belangrijke tekenen om in het oog te houden.

Symptomen van waterbuik bij kippen zijn onder meer:

1. Een opgezwollen en zachte buik die gevuld is met vocht
2. Ademhalingsproblemen, zoals hijgen, borrelende geluiden, of kortademigheid
3. Een bleke, blauwe of paarse kam
4. Rechtopstaande pinguïn-houding aannemen
5. Roodheid op de buik en verlies van veren
6. Vertraagde groei
7. Lusteloosheid
8. Plotse dood
   

Behandeling

Bij waterbuik wordt eerst het opgehoopte vocht uit de buik verwijderd met behulp van een injectiespuit om de pijn te verlichten. Dit verhelpt echter niet het onderliggende probleem van pulmonale hypertensie, waardoor de buik opnieuw kan opzwellen.

Het tweede deel van de behandeling is preventie en beheersing.

1. Verwijderen van vochtophoping (door een dierenarts)
2. Beperken van voeropname en eiwitten
3. Overschakelen naar pelletvoeding
4. Vermijden van extreme temperaturen
5. Lagere hoogte: het grootbrengen van vleeskippen boven 1500 meter hoogte is niet aan te raden
6. Behandeling van luchtwegproblemen
7. Het verwijderen van schimmels en bacteriën uit de omgeving

Virale Infecties

Virale infecties zijn als sluwe indringers die het immuunsysteem van kippen aanvallen, waardoor een wirwar van ziekten kan ontstaan. Denk aan ze als kleine ‘boosdoeners’ die van kip naar kip springen en soms een hele toom in hun greep kunnen krijgen.

Hoe erg de symptomen zijn en hoeveel impact ze hebben op de gezondheid van de kippen hangt af van het specifieke virus.

Oorzaken

Wat veroorzaakt deze vervelende virussen? Meestal komen ze over van andere zieke vogels of door een besmette omgeving. En ze verspreiden zich als de bliksem via contact, lucht of zelfs voer en water.

Hieronder kan je enkele gangbare virale infecties terugvinden waar kippen mee te maken kunnen krijgen.

1. Vogelgriep: Dit is als de enge broer van verkoudheid voor kippen. Het is enorm besmettelijk en kan kippen flink ziek maken, met ademhalings- en maag-darmproblemen als vervelende gevolgen.
2. Ziekte van Newcastle: Nog een akelige virale infectie die rondspookt. Deze infectie veroorzaakt ademhalingsproblemen, spijsverteringsproblemen en kan zelfs het zenuwstelsel in de war schoppen.
3. Infectieuze bronchitis: Denk aan dit virus als een irritante verkoudheid voor kippen, met hoesten, niezen en snotterige neuzen als ongewenste bijwerkingen.
4. Ziekte van Marek: Deze infectie tast niet alleen het zenuwstelsel maar schopt ook het immuunsysteem in de war. Kippen kunnen verlamming ervaren, spierverlies en moeite hebben met lopen.

Symptomen

Veel voorkomende symptomen zijn onder meer:

• Lethargie: Kippen die getroffen zijn door virale infecties lijken zwak en futloos.
• Ademhalingssymptomen: Hoesten, niezen, loopneus en piepende ademhaling.
• Spijsverteringsstoornissen: Dit kan gaan over diarree, verminderde eetlust en gewichtsverlies.
• Neurologische symptomen: In gevallen zoals de ziekte van Marek vertonen kippen verlamming, spierafbraak en moeite met lopen.
• Verminderde eierproductie

Hoe herken je het? Kippen kunnen ineens futloos lijken, moeilijkheden hebben met ademen, last hebben van buikproblemen, en stoppen met eieren leggen.

Behandeling

Er is geen wonderpilletje tegen deze virussen. Het draait vooral om goede zorg en proberen te voorkomen. Vaccinatie kan helpen, maar als er een uitbraak is, is het slim om de dierenarts te raadplegen voor advies.

De behandelingsmogelijkheden voor virusinfecties zijn beperkt, omdat er geen specifieke antivirale medicijnen voor pluimvee beschikbaar zijn. De behandeling richt zich primair op ondersteunende zorg en preventie door vaccinatie (indien mogelijk).

Atherosclerose

Atherosclerose is een cardiovasculaire aandoening die kippen, mensen en andere dieren treft. Het wordt gekenmerkt door de opeenhoping van vetophopingen, cholesterol, cellulair afval en calcium op de wanden van slagaders.

Na verloop van tijd kunnen deze afzettingen, plaques genoemd, de slagaders vernauwen en verharden, waardoor de bloedstroom wordt beperkt.

Oorzaken van atherosclerose

De oorzaken van atherosclerose bij kippen zijn vergelijkbaar met die bij mensen en omvatten:

• Voeding: Voedsel met veel verzadigde vetten, cholesterol en weinig antioxidanten dragen bij aan de ontwikkeling van atherosclerose.
• Genetica: Sommige rassen of hybride kippen hebben meer kans op atherosclerose.

Symptomen

Het opsporen van atherosclerose bij kippen kan een uitdaging zijn, omdat ze geen symptomen vertonen zoals mensen dat doen.

Sommige symptomen kunnen echter zijn:

• Verminderde activiteit, lusteloosheid
• Ademhalingsproblemen
• Verminderde eierproductie

Behandeling

Het beheersen van atherosclerose bij kippen omvat verschillende strategieën:

• Verandering van voeding
• Medicatie
• Stressvermindering
• Ondersteunende zorg
• Voorzorgsmaatregelen

Aflatoxicose

Aflatoxicose is een aandoening die kippen treft als ze voer eten dat besmet is met ee bepaald soort schimmels, genaamd aflatoxinen. Aflatoxinen zijn van nature voorkomende mycotoxinen die worden geproduceerd door schimmels, zoals Aspergillus flavus en Aspergillus parasiticus.

Deze stoffen kunnen schadelijke gevolgen hebben voor zowel kippen als de menselijke gezondheid.

Oorzaken van Aflatoxicose bij Kippen

Aflatoxicose bij kippen treedt voornamelijk op als gevolg van de inname van voer dat is verontreinigd met aflatoxinen. Verschillende factoren kunnen bijdragen aan de besmetting met aflatoxine, waaronder:

1. Omgeving: Warme en vochtige klimaten creëren gunstige omstandigheden voor de groei van aflatoxineproducerende schimmels.
2. Onjuiste opslag van voer: Slechte opslag, zoals onvoldoende vochtbeheersing en ventilatie, kan schimmelgroei en aflatoxineproductie bevorderen.
3. Gewasbesmetting: Aflatoxinen kunnen afkomstig zijn van door schimmels aangetaste gewassen.

Symptomen

Aflatoxicose kan zich op verschillende manieren manifesteren:

• Verminderde eetlust
• Verminderde gewichtstoename
• Leverschade
• Verminderde eierproductie
• Immuunonderdrukking

Behandeling en preventie

Het voorkomen van aflatoxicose is essentieel, omdat de aandoening aanzienlijke gevolgen voor de gezondheid van pluimvee kan hebben. De behandeling van aflatoxicose bij kippen is primair gericht op het verminderen van verdere blootstelling aan aflatoxinen en het ondersteunen van getroffen kip:

• Beter beheer van voer
• Ondersteuning van de lever
• Hydratatie
• Toezicht houden
• Voorzorgsmaatregelen

Samenvatting

Lethargie, lusteloosheid of apathie bij kippen is meestal een teken van onderliggende gezondheidsproblemen. Verschillende factoren, waaronder ziektes, infecties, omgevingsfactoren en foute voeding, kunnen bijdragen aan lusteloosheid. Het snel opmerken van dit gedrag is van cruciaal belang voor vroegtijdige interventie en goede zorg, omdat er meestal verdere behandeling nodig is.

Aandacht voor de onderliggende oorzaken is essentieel voor het behoud van de gezondheid en het welzijn van alle kippen in jouw toom.