Kip Ontwormen: Alles Over Wormen Bij Kippen

Kippen.be wordt gesteund door z’n lezers. Wanneer je via onze links een aankoop doet, kunnen we hierop een commissie verdienen. Meer informatie hierover op onze ‘Privacybeleid‘ en ‘Disclaimer‘ pagina.

Wormen bij kippen zijn een vervelend probleem voor kippenhouders. Deze parasieten kunnen een verwoestend effect hebben op de gezondheid, het gewicht en de eierproductie van de kip. Ernstige infecties kunnen zelfs de dood veroorzaken, daarom is het noodzakelijk om snel te handelen.

We bekijken de gevaren, symptomen, oorzaken en behandeling van wormen bij kippen.

Wat zijn Wormen bij Kippen?

Kippen kunnen, net zoals andere dieren, geïnfecteerd worden met wormen in de darmen. Deze wormen leggen eitjes in de darm die samen met de ontlasting worden uitgescheiden. Verschillende soorten wormen kunnen kippen infecteren, waaronder spoelwormen, haarwormen, lintwormen en gaapwormen. 

Dit zijn totaal verschillende wezens die elk andere gezondheidsproblemen veroorzaken. Haarwormen kunnen bijvoorbeeld bloederige diarree veroorzaken, terwijl gaapwormen ademhalingsproblemen veroorzaken.

Zodra je wormen opmerkt in de ontlasting van je kip, of als ze last krijgen van één van de symptomen van wormen is het nodig om snel te handelen. We geven hier een aantal effectieve en vrij verkrijgbare producten tegen verschillende wormen in pluimvee.

Er zijn verschillende opties om wormen te behandelen, waaronder medicijnen en natuurlijke remedies. Preventie is echter essentieel als het gaat om wormen bij kippen. We gaan dieper in op de verschillende soorten wormen en hoe je ze kunt identificeren en uitroeien.

Om meteen naar de verschillende behandelingsmethodes te gaan: klik hier.

Gevaar van Wormen bij Kippen

Interne parasieten (wormen) komen veel voor bij kippen en vogels. Als het gaat om een kleine besmetting veroorzaakt dit meestal geen grote problemen, maar het kan snel een groter probleem worden. Zware wormbesmettingen hebben een negatieve invloed op de groei, algemene gezondheid en eierproductie van een kip.

Regelmatige controle van de uitwerpselen van je kippen en ontwormen met een effectief ontwormingsmiddel verbeteren de gezondheid van je toom. Hoe ziek je kip wordt van een infectie, hangt af van het aantal wormen dat deze meedraagt. 

Dit kan door een dierenarts worden gemeten door het aantal eieren in de uitwerpselen van de kip te controleren.

Hoe Krijgen Kippen Wormen?

De meest voorkomende manier dat kippen besmet geraken met wormen is door besmette uitwerpselen van andere vogels te eten. Wormen komen voor bij allerlei pluimvee, maar ook vogels. Als een besmette vogel in en rond het kippenhok, in het water of voerbakje, poept, zullen je kippen gemakkelijk besmet geraken door contact met deze besmette ontlasting.

Bovendien kunnen kippen indirect wormen krijgen door tussengastheren te eten, zoals geïnfecteerde regenwormen, insecten, slakken die de parasitaire wormen verspreiden. 

Deze parasieten planten zich voort, leggen eieren in de darmen van de kip en verspreiden zich via uitwerpselen. Zo gaat de levenscyclus verder en worden steeds meer kippen besmet.

7 Soorten Wormen bij Kippen

Verschillende soorten wormen kunnen kippen treffen. Rondwormen en lintwormen in de dikke darm worden het meest gezien bij pluimvee.

1. Grote Spoelwormen ( Ascaridia galli )

Spoelwormen zijn de meest voorkomende darmparasiet bij kippen en komen zelfs voor bij commerciële kippenhouders. Vrouwelijke wormen worden 7 tot 10 cm groot en zijn zichtbaar met het blote oog. Ze leven in de dunne darm van kippen en zijn gemakkelijk te zien in uitwerpselen tijdens een ernstige infectie.

Bij een zeer zware infectie van grote spoelworm in de darm, blokkeren deze parasieten soms de darm, wat de dood tot gevolg kan hebben. Ze verminderen het vermogen om eten op te nemen en zijn verantwoordelijk voor een slechte eierproductie en bleke eidooiers. Ze kunnen op zowel directe als indirecte manieren van de ene kip op de andere overgaan.

2. Kleine Spoelwormen ( Heterakis gallinarum ) 

Kleine spoelwormen zijn gewone spoelwormen die in de darmholte van kippen leven en vaak weinig tot geen gezondheidsproblemen veroorzaken. De wormen kunnen echter de parasiet Histomonas meleagridis dragen, die zwartekoppenziekte (Blackhead disease) veroorzaakt, dewelke gepaard gaat met ontsteking van de blindedarmen en de lever. 

Ze worden blindedarmwormen genoemd omdat ze zich nestelen in de blindedarm van een kip, aan het einde van de dikke darm. 

Kippen en kalkoenen kunnen zwartekoppenziekte krijgen na het eten van geïnfecteerde regenwormen.

Kalkoenen zijn buitengewoon vatbaar voor zwartekoppenziekte, waarbij tot 70-100% van de vogels sterft na infectie. Bij kippen is de infectie vaak minder ernstig, maar de ziekte veroorzaakt gezondheidsproblemen en verminderde eierproductie.

3. Haarwormen ( Capillaria sp.)

Haarwormen zijn kleine, draadachtige organismen die in de slokdarm, krop en darmen van een kip leven. Ze zijn iets minder dan een centimeter groot en veroorzaken diarree, bloedingen, bloedarmoede en verdikking van de darmwand. Dit resulteert in een slechte opname van voedingsstoffen en groei.

Kippen raken besmet wanneer ze parasieteneieren binnenkrijgen. Dit kan via besmet voedsel, regenwormen of insecten die de parasiet dragen.

4. Gaapwormen ( Syngamus trachea )

Gaapwormen zijn veel voorkomende Y-vormige parasieten die in de luchtpijp van kippen leven, waar ze ademhalingsproblemen veroorzaken. Ze kunnen wel 30 centimeter lang worden. Een gaapworm-infectie blokkeert de luchtwegen, waardoor de symptomen gemakkelijk te herkennen zijn, namelijk: kippen die hun nek strekken, hun kop schudden, hun mond openen en naar lucht happen of lijken te geeuwen.

5. Maagwormen ( Amidostomum Anseris )

Maagwormen zijn rondwormen die leven in de spiermaag van een kip, het gespierde deel van de maag dat voedsel maalt. Deze parasieten veroorzaken ontstekingen en ondervoeding. Geïnfecteerde kippen lijden aan gewichtsverlies en zullen stoppen met leggen. Geïnfecteerde insecten zoals sprinkhanen en kevers kunnen de worm verspreiden.

Het andere deel van de kippenmaag, de kliermaag, is verantwoordelijk voor de chemische vertering van zuren en enzymen. Hoewel spiermaagwormen niet in de kliermaag leven, kunnen ze ook hier ontstekingen en irritatie veroorzaken.

6. Lintwormen (Eucestoda)

In tegenstelling tot andere wormen zijn lintwormen platte, lintachtige darmparasieten van de Cestode-familie. Ze leven in het darmkanaal van kippen en zijn gemakkelijk te zien in de uitwerpselen. Lintwormen zijn gesegmenteerd en lijken op de stam van een palmboom. De segmenten bevatten parasitaire eitjes.

Kippen vertonen niet altijd veel symptomen, maar de lintworm voedt zich met essentiële voedingsstoffen in het lichaam, waardoor de kippen er ietwat ongezond zullen uitzien en diarree hebben.

Lintwormen zijn vaak voorkomend in vogels en pluimvee die in nauw contact komen met de grond. Ze hebben een indirecte levenscyclus en hebben een tussengastheer nodig, zoals een slak, slak, insect of regenworm om zich te verspreiden. Verschillende soorten lintwormen kunnen kippen infecteren.

7. Oogworm (Oxyspirura mansoni)

Oogwormen zijn kleine witte tropische rondwormen die zich nestelen in de hoek van het oog van een kip in de traanbuisjes of het derde ooglid. Ze veroorzaken oogontsteking, overmatig tranen en schuimende ogen. Geïnfecteerde kippen krabben in hun ogen en wrijven overvloedig over hun veren. 

Hoewel de wormen klein zijn, kunnen ze met het blote oog worden gezien en zien ze eruit als dunne draadachtige wormen. Het is een tropische worm en hoewel deze vroeger eerder zeldzaam was, komen ze steeds vaker voor.

Symptomen van Wormen bij Kippen

Bij zware infecties kan je met het blote oog grote rondwormen en lintwormen in de uitwerpselen van de kippen zien.

Maar bij milde infecties is het niet altijd even duidelijk om vast te stellen of je kip last heeft van wormen of niet. Bij twijfel kan je best een staal uitwerpselen naar de dierenarts brengen. Zij zullen een correcte diagnose kunnen stellen. De wormen en hun eitjes zijn duidelijk zichtbaar bij onderzoek onder de microscoop.

Over het algemeen gaan spoelwormen bij kippen gepaard met de volgende symptomen:

• diarree
• wormen in de uitwerpselen
• gewichtsverlies en anorexia
• algemene depressie
• langzame groei
• vertraging bij het leggen van eieren
• wormen in eieren
• dood

Kippen die zijn aangetast door gaapwormen openen hun bek, strekken hun nek, schudden hun kop en happen naar lucht.

Kippen met oogwormen krabben aan hun gezicht, wrijven in hun ogen en hebben gezwollen oogleden en schuimende ogen door overmatig tranen. Soms is er snot. Vaak worden oogwormen verkeerd gediagnosticeerd als een luchtwegaandoening, zoals chronische luchtwegaandoening of Coryza .

Om een ​​mogelijke wormbesmetting in je toom te identificeren, geven we een opsomming van klinische symptomen om je op weg te helpen:

Type Worm	Symptomen	Diagnose
Grote Spoelwormen	Diarree Slechte conditie Lusteloosheid Wormen in eieren Overlijden	Fecaal onderzoek van de uitwerpselen onthult de wormen en de eieren
Haarwormen	Verminderde eetlust en gewichtsverlies Moeite met slikken Diarree	Fecaal onderzoek onthult de wormen
Gaapwormen	Geeuwen, kokhalzen, naar lucht happen De nek strekken Het hoofd schudden	Meestal wordt op basis van postmortaal onderzoek wormen in de luchtpijp gevonden
(Spier)Maag wormen	Gewichtsverlies Algemene depressie Trage groei Overlijden	Fecaal onderzoek om de wormeieren te vinden of via autopsie
Lintwormen	Meestal zijn er geen klinische symptomen, maar de lintworm voedt zich met essentiële voedingsstoffen en kan gewichtsverlies en diarree veroorzaken	Fecaal onderzoek om lintwormembryo’s te vinden (met zes haken)
Kleine Spoelwormen	Meestal geen klinische verschijnselen, maar de worm kan Histomonas bij zich dragen, waardoor zwartekoppenziekte ontstaat > kippen met zwartekoppenziekte hebben last van gewichtsverlies, dorst, gele diarree, bloed in de uitwerpselen, dood	Fecaal onderzoek
Oogwormen	Gezicht wrijven Ogen krabben Ontsteking van het oog Gezwollen oogleden Overmatig tranen en schuimende ogen	Visuele inspectie van het oog onthult de kleine, draadachtige wormen

Kippen Ontwormen en Worminfecties Behandelen

Verschillende natuurlijke en medicinale ontwormingsmiddelen zijn effectief tegen inwendige parasieten. Medicatie is veel effectiever bij de behandeling van wormen dan natuurlijke remedies, hoewel natuurlijke remedies zeker kunnen helpen bij de preventie.

Medicinale Behandelingen

Ivermectine is waarschijnlijk de meest voorkomende en bekende ontwormer. Het is een antiparasitair geneesmiddel met een breed spectrum dat de meeste wormen en parasieten bij kippen kan behandelen. 

Veel dierenartsen gebruiken het omdat het zo effectief is, hoewel het niet officieel is goedgekeurd voor gebruik bij pluimvee. Het enige dat nodig is, zijn een paar druppels in de nek. Het enige nadeel is dat het niet effectief is tegen lintwormen. Ivermectine is te koop bij de online dierenarts (zie onder).

Flubenol is werkzaam tegen lintworm en spoelworm en is te koop bij de (online) dierenarts. Beaphar wormmiddel is effectief tegen haarwormen en spoelwormen en is vrij verkrijgbaar.

Volgende ontwormers zijn effectief tegen verschillende soorten wormen, maar niet allemaal zijn ze vrij te verkrijgen. Vraag raad aan je dierenarts.

Ontwormer	Effectief tegen	Beschrijving
Ivermectine	Spoelwormen Gaapwormen Haarwormen Maagwormen Oogwormen Mijten Luizen	2 x 0,4 mg/kg pour-on – 10 dagen ertussen De wachttijd voor eieren is 7 dagen. De wachttijd voor vlees is 10 dagen. Voor oogwormen, verwijder de worm handmatig en verdun Ivermectine plaatselijk.
Piperazine	Spoelwormen	Dit kan oraal gegeven worden (50-100 mg/dier) of 1 ml/kg water; herhaal dezelfde dosis na 7-10 dagen voor betere resultaten. Er is geen wachttijd voor eieren vereist voor dit medicijn.
Fenbendazol	Spoelwormen Lintwormen	Voeg de volgende 5 dagen 1 mg/kg toe aan het drinkwater. Herhaal de behandeling na 7 dagen. Allround, breedspectrum, maar niet werkzaam tegen haarwormen Er is geen wachttijd voor de eitjes.
Mebendazol	Maagwormen	10 mg/kg gedurende 3 dagen Er is geen wachttijd voor de eieren.
Tetramisol	Gaapworm	3,6 mg/kg drinkwater gedurende 3 dagen De wachttijd is bijna 10 dagen.
Pyrantel	Haarwormen Spoelwormen	15–25 mg/kg in het drinkwater helpt A galli en Capillaria spp. Voor de consumptie van eieren is geen wachttijd vereist.
Albendazol	Lintwormen Spoelwormen	20 mg/kg in drinkwater; herhaal de behandeling na 10 dagen. De wachttijd in eieren is 2-3 dagen.

Deze ontwormingsmiddelen helpen de besmetting bij je kip onder controle te houden en te behandelen.

Volg de instructies en het veiligheidsniveau voordat u deze medicatie aan je kippen toedient. Overleg altijd met je dierenarts om de juiste ontwormer te kiezen.

Naast chemische ontwormingsmiddelen gebruiken pluimveehouders bij voorkeur natuurlijke middelen, zoals gember, pompoenpitten, appelciderazijn.

Natuurlijke Ontwormingsmiddelen

Er bestaan ​​verschillende natuurlijke ontwormingsmiddelen waarvan het positieve effect bewezen is en die bijgevolg een grote bijdrage kunnen leveren aan het beheersen en voorkomen van wormen bij kippen. Dit zijn veilige en effectieve alternatieven die gemakkelijk kunnen worden geïntegreerd in de dagelijkse routines.

Hier is een lijst met natuurlijke ontwormingsmiddelen die kunnen helpen om je kippen parasietvrij te houden:

• Appelciderazijn : appelciderazijn in het drinkwater van kippen werkt als een mild antisepticum en antibioticum. Het creëert een alkalische omgeving in de ingewanden, waardoor het erg onaantrekkelijk is voor wormen om zich te nestelen.
• Pompoenpitten : pompoenpitten bevatten cucurbitacine, een aminozuur dat werkt als een ontwormingsmiddel. Bij kippen helpen pompoenpitten bij het elimineren van lintwormen en andere darmwormen door ze in het spijsverteringskanaal te doden. Het anthelmintische effect is al lang gekend, maar verschillende onderzoeken hebben nu hetzelfde effect bij kippen aangetoond. [ ACC , AHK , ACH ]
• Pittig eten : pittig eten, zoals chilipepers, cayennepeper, tabasco, jalapenos en habaneros, kan wormen helpen voorkomen. Pittig eten creëert een gezonde bacteriële omgeving die wormen ontmoedigt om zich in de ingewanden te nestelen. 
• Knoflook : knoflook staat bekend om zijn geneeskrachtige eigenschappen en wordt gebruikt om verschillende inwendige parasieten te behandelen. Het maakt het spijsverteringsstelsel van de kip minder aantrekkelijk voor wormen om zich te nestelen. Door een teentje verse knoflook aan het drinkwater toe te voegen, vermindert het aantal wormen in de ingewanden aanzienlijk. Gebruik geen commercieel verwerkt knoflookpoeder en ververs het water regelmatig.
• Gember : gember stimuleert de bloedsomloop en het spijsverteringsstelsel. Het helpt het lichaam om parasieten in de maag te doden voordat ze in de darmen terechtkomen. Het is geweldig als preventief middel, maar is niet effectief als de wormen eenmaal in de darmen zitten.
• Komkommerzaden : enkele wetenschappelijke bronnen vermelden de effectiviteit van komkommerzaadextracten bij het bestrijden van lintwormen.

De meeste van deze natuurlijke remedies zijn zeer effectief in het voorkomen van wormen bij kippen door een omgeving in de ingewanden te creëren die zeer onaangenaam is voor parasieten.

Dat gezegd zijnde, bij een meer extremere infecties zal je onmiddellijk merken dat medicijnen zoals Ivermectine veel effectiever zijn dan natuurlijke middeltjes.

Kan Diatomeeënaarde (DE) Worden Gebruikt als Ontwormingsmiddel?

Diatomeeënaarde is een gebroken wit poeder dat bestaat uit kleine scherpe schelpen en wordt vaak gebruikt als een natuurlijk ontwormingsmiddel. Sinds 2021 is er voldoende wetenschappelijk bewijs om aan te nemen dat het toevoegen van 2% DE aan het kippenvoer het aantal grote rondwormen (A. galli) in de darmen van kippen vermindert.

Diatomeeënaarde (DE) bestaat uit gefossiliseerde algen gevonden in de oceaan en de bodem. Ze zijn goed voor ongeveer de helft van het organische materiaal in de oceanen op onze planeet. Het gemalen poeder bevat kleine scherpe schelpen en het wordt gebruikt om mijten en uitwendige parasieten te vermijden.

Het gebruik van diatomeeënaarde als ontwormingsmiddel voor kippen is al langer gekend. Het is altijd duidelijk geweest dat DE externe ectoparasieten effectief behandelt. Veel mensen gingen er automatisch van uit dat de kleine scherpe schelpen ook interne parasieten zouden doden of uitdrogen.

Een studie uit 2019 concludeerde dat voedingssuppletie met DE het aantal rondwormen (A. galli) in de darmen van kippen aanzienlijk verminderde. Hun studies lijken in tegenspraak te zijn met het eerdere werk van Velamazon (2015), die geen significante reducties vond, maar die studies gebruikten lagere DE-concentraties (1,35%).

Een andere studie die in 2021 in het European Journal of Agriculture and Food Sciences werd gepubliceerd, concludeerde dat voedingssuppletie van DE het aantal rondwormeieren (Ascaridia galli) bij fecale analyse aanzienlijk verminderde.

Preventie van Wormen in Kippen

Helaas is het bijna onmogelijk om een besmetting 100% uit te sluiten, maar er zijn verschillende dingen die je kan doen om wormen te voorkomen:

• Ontwormingsroutine : regelmatig ontwormen voorkomt wormgroei in de ingewanden van de kip; dit kan worden gedaan met natuurlijke middelen zoals appelciderazijn aan het drinkwater toe te voegen
• Schone omgeving : maak het hok regelmatig schoon en verwijder de uitwerpselen om blootstelling aan wormeieren te verminderen, maak dagelijks de voeder- en drinkbakken schoon en hou het strooisel droog
• Vermijd te veel kippen op een kleine oppervlakte: zorg voor voldoende ruimte voor de kippen om vrij te bewegen en vermijd contact met besmette vogels; gebruik onze calculator voor kippenhok en run om de minimale benodigde ruimte te berekenen
• Juiste voeding : een uitgebalanceerd dieet versterkt het immuunsysteem van de kip en maakt ze minder vatbaar voor wormen
• Zorg voor bioveiligheid : pas goede bioveiligheidsregels toe om kruisbesmetting, verontreiniging van voer, water en omgeving te voorkomen
• Het kippenhok verplaatsen : het kippenhok en de ren regelmatig verplaatsen voorkomt de ophoping van wormeieren in de grond
• Bodembeheer : contact met de bodem vermijden; gebruik een goede voerbak in plaats van voer of etensresten op de grond te gooien; vermijd natte, modderige gebieden in de ren, omdat ze de perfecte broedplaats zijn voor wormeieren

Gerelateerde Vragen

Kun je eieren eten van een kip met wormen?

Het eten van eieren van kippen die last hebben van wormen wordt afgeraden. Kippen poepen door dezelfde opening als langs waar ze hun eieren leggen. In zeldzame gevallen kunnen de wormen van de darmen naar de eileider komen en in de eieren terechtkomen. 

Kunnen mensen wormen krijgen van kippeneieren?

De meeste pluimveewormen zijn soortspecifiek en er is weinig kans dat we besmet raken door het eten van eieren. Mensen kunnen echter mogelijk wormen krijgen bij het consumeren van rauwe of onvoldoende gekookte eieren. Dit is echter zeer zeldzaam bij eieren uit de supermarkt, aangezien deze allemaal veiligheidsinspecties ondergaan.

Vanaf welke leeftijd kun je kippen ontwormen?

Kippen kunnen ontwormd worden zodra ze 4 weken oud zijn, maar het is aan te raden om te wachten tot ze minimaal 6 weken oud zijn. Ontwormingsmedicatie kan hard zijn voor het spijsverteringsstelsel van een kuiken. Pas de dosis aan voor jongere kippen.

Kunnen mensen wormen krijgen van kippen?

Het is uiterst onwaarschijnlijk om als mens wormen van kippen te krijgen. Pluimveewormen zijn soortspecifiek en kunnen over het algemeen niet overleven in het menselijk lichaam. Bovendien verspreiden wormen zich alleen door nauw contact met uitwerpselen of door het eten van tussengastheren zoals regenwormen.

Zijn pompoenpitten natuurlijke ontwormingsmiddelen?

Pompoenpitten bevatten een aminozuur genaamd cucurbitacine, dat werkt als een ontwormingsmiddel. Bij kip helpen pompoenpitten bij het elimineren van lintwormen en andere darmwormen door ze in het spijsverteringskanaal te doden.

Doodt oregano wormen bij kippen?

Recente onderzoeken naar het anthelmintische effect van oregano geven aan dat oregano pluimveewormen kan helpen bestrijden. Oregano voorkomt dat de larven van rondwormen (A. galli) zich volledig ontwikkelen. Sommige studies beschrijven het kruid net zo effectief als albendazol bij het remmen van de ontwikkeling van wormeieren.

Zie jij wormen in kippen uitwerpselen?

Veel grote spoelwormen zijn met het blote oog zichtbaar in de uitwerpselen van een kip, aangezien ze tot 10 centimeter lang kunnen worden. Niet alle wormen zijn echter zichtbaar in kippen; sommige wormen en wormeitjes kunnen alleen worden gevonden tijdens onderzoek onder een microscoop.

Hoe vaak komen wormen voor bij kippen?

Wormen bij kippen komen zeer vaak voor. Er zit altijd een bepaalde hoeveelheid wormen en eieren in de grond, waardoor het bijna onmogelijk is om ze volledig te elimineren. Regelmatig ontwormen en een schone omgeving kunnen de wormen op afstand houden.

Kunnen er wormen in eieren zitten?

Ja, in zeldzame gevallen kunnen darmwormen in de eileider terechtkomen waar de eieren worden gevormd, zodat de worm kan komen vast te zitten in het ei. Hoewel zeldzaam, gebeurt dit zelfs af en toe in commerciële eieren.