Bumblefoot Bij Kippen: Symptomen en Behandeling

Bumblefoot is een veelvoorkomende pootaandoening bij kippen die snel over het hoofd wordt gezien. Hoewel het misschien onschuldig lijkt, kan bumblefoot problemen veroorzaken in zowel de eierproductie als het welzijn van je kippen.

Wat is Bumblefoot bij Kippen?

Bumblefoot, ook wel bekend als pododermatitis, is een bacteriële infectie die de poten van kippen aantast. Bij bumblefoot vormt zich een harde kern of pit op de onderkant van de poot. Het kan voorkomen op zowel één of beide poten en treft kippen van alle leeftijden en geslachten, evenals eenden.

Is Bumblefoot Gevaarlijk?

Bumblefoot kan gevaarlijk worden indien het niet wordt behandeld. In eerste instantie zal de infectie zich lokaal verspreiden en zal het botten en pezen aantasten. In ernstige gevallen kan de infectie in de bloedbaan terecht komen en een bloedvergifiting veroorzaken.

Zodra je bumblefoot vaststelt is het belangrijk om zo spoedig mogelijk actie te ondernemen.

Mits de nodige zorg zullen je kippen volledig herstellen van bumblefoot, maar de infectie verdwijnt niet vanzelf.

Oorzaken en Risicofactoren van Bumblefoot

Bumblefoot ontstaat door de aanwezigheid van de bacterie Staphylococcus aureus. Het begint allemaal wanneer een kip een wondje aan de poot oploopt, iets wat vaak voorkomt. De zuurstofarme omgeving in de wond biedt de perfecte voedingsbodem voor S. aureus om te gedijen.

Er zijn verschillende risicofactoren die kunnen leiden tot verwondingen van de poot van je kip:

Slechte hygiëne: Splinters, spijkers of andere scherpe voorwerpen in de ren kunnen verwondingen veroorzaken en uitwerpselen verhogen het risico op infecties.

Harde loopoppervlakken: Gebetonneerde vloeren zijn ruw en kunnen schuren, net als rotsachtig terrein waar scharrelkippen zich op kunnen bevinden.

Onvoldoende bodembedekking: Sommige soorten strooisel houden meer vocht vast, waardoor het risico op infecties toeneemt.

Vitamine A-tekort: Een gebrek aan vitamine A maakt de huid schilferig, zwak en vatbaarder voor verwondingen.

Grotere kippenrassen en/of zwaarlijvigheid: De extra druk verzwakt de huid van de voet, waardoor de kans op blessures groter wordt. Sommige rassens, zoals de Cochin, zijn extra vatbaar voor zwaarlijvigheid.

Overwoekerde nagels: Tenzij de nagels worden bijgeknipt, kunnen ze krullen en verwondingen veroorzaken die gemakkelijk geïnfecteerd kunnen raken.

Vroeg gebruik van zitstokken: Jonge kuikens hebben zwakke poten en een tere huid die niet bestand zijn tegen de druk die wordt veroorzaakt door springen vanaf hoge zitstokken.

Pestgedrag: Kippen die regelmatig gepest worden, rennen veel rond, waardoor hun poten overbelast kunnen raken.

Verschillende Stadia van Bumblefoot

Bumblefoo heeft drie opvallende symptomen: roodheid, zwelling en een zwarte of bruine korst op de onderkant van de poot. Na verloop van tijd zal de kern of pit op de poot pijn beginnen doen, wat leidt tot kreupelheid, manken of huppelen op één poot.

Er zijn vijf verschillende stadia of gradaties van bumblefoot, elk met hun eigen kenmerken:

Graad 1: Een klein, glanzend roze gebied op de poot van de kip, omringd door wat vervelling van de huid, maar zonder tekenen van infectie.

Graad 2: Een glad, glanzend en licht gezwollen gebied met milde tekenen van infectie.

Graad 3: Het geïnfecteerde abces barst open en er komt vocht vrij, waardoor een zweer ontstaat, omringd door verhard weefsel.

Graad 4: Diepe infectie met een pit in het midden van de zweer, wat leidt tot pijn en kreupelheid.

Graad 5: Ernstige zwelling en infectie resulterend in ernstige kreupelheid of volledig verlies van voetfunctie.

In de zeer vroege stadia is bumblefoot niet zichtbaar voor het blote oog. Het is daarom belangrijk om onmiddellijk actie te ondernemen zodra je bumblefoot vaststelt.

Eerste Hulp bij het Behandelen van Bumblefoot

Wanneer de infectie vroeg wordt opgemerkt, kunnen mildere gevallen van bumblefoot thuis worden behandeld en hoef je niet persé naar de dierenarts.

We geven je een overzicht van items die nodig zijn om op een veilige en schone manier bumblefoot te verwijderen en behandelen. 

Deze lijst en behandelmethode werd samengesteld door een dierenarts met ervaring in het behandelen van bumblefoot bij kippen:

Lijst met must-have-items 

• Emmer met lauw water 
• Schone doek of keukenpapier 
• Steriel gaasje 
• Medische tape
• Epsom zout (magnesiumsulfaat)
• Een schone, steriele scalpel 
• Antibacteriële spray 
• Antimicrobiële crème

Behandeling:

Nadat de procedure werd uitgevoerd, is het belangrijk om de wond regelmatig te reinigen, een antimicrobiële crème aan te brengen en de aangetaste poot dagelijks te verzorgen en het gaasje te vervangen. Als het verband vuil of nat wordt, moet het onmiddellijk worden vervangen.

Dit is natuurlijk niet evident, aangezien kippen een hele dag niet anders doen dan rondscharrelen in de ren.

Je kan daarom een waterdicht zakje maken om tijdelijk over de poot van je kip aan te trekken. Deze kan bestaan uit stevig plastic of (nep)leder. Je kan je kip ook tijdelijk in een aparte propere ren houden, waar het verband minder kans heeft om snel vuil te worden.

Als andere kippen in de groep de kip met bumblefoot pesten of te veel interesse hebben in het verband (en eraan pikken), is het raadzaam om het kuiken te isoleren totdat de behandeling is voltooid.

Is de aandoening te ver gevorderd om je kip zelf op een veilige manier te kunnen behandelen? Neem dan contact op met een dierenarts.

De dierenarts zal het geïnfecteerde gebied operatief verwijderen en een gepaste behandeling voorschrijven. In ernstige gevallen kan een pootamputatie nodig zijn, afhankelijk van de situatie.

Preventie van Bumblefoot

Hier zijn enkele stappen die je kan nemen om het risico op bumblefoot te verminderen.

We geven een overzicht van de beste preventiemogelijkheden:

Hou de omgeving schoon

Houd de vloer zo droog mogelijk en verwijder letselveroorzakende voorwerpen, zoals splinters, draden en spijkers. Kies het juiste strooisel en verwijder regelmatig uitwerpselen.

Zorg voor de juiste hoogte van de zitstokken

Plaats de zitstokken bij voorkeur niet meer dan 45 – 90 cm boven de grond. Let op bij zwaardere kippenrassen, dan plaats je de zitstok best wat lager. Overweeg hellingen of ladders als de zitstokken hoog zijn, zodat de kippen er gemakkelijk aan kunnen en hun poten beschermd blijven.

Gebruik zacht strooisel

Kies voor een zacht en comfortabel strooisel, zoals zand, in het hok en de ren. Zand bevordert een drogere vloer, voert vloeistoffen af en ontbindt uitwerpselen. Het ondersteunt ook minder bacteriegroei in vergelijking met andere soorten strooisel zoals stro of hooi.

Controleer regelmatig de poten

Hou je toom goed in de gaten en controleer hun poten regelmatig, bij voorkeur wekelijks of minimaal maandelijks. Bumblefoot is vrij gemakkelijk te herkennen, zelfs als je geen ervaren kippenhouder bent.

Verzorging en hydratatie van de poten

Zorg ervoor dat de poten van je kip goed gehydrateerd blijven. Gebruik balsem voor hondenpoten, die veilig is voor vogels, of kokosolie op de niet-bevederde delen van de poten.

Regelmatig nagels knippen

Om krullende en ingegroeide nagels te voorkomen, knip je deze best regelmatig bij. Gebruik nagelknippers voor huisdieren. Week de kippenpoten in lauwwarm water als de nagels te hard zijn voordat je ze knipt. 

Geef geen tussendoortjes om overgewicht te vermijden

Een gezond lichaamsgewicht verkleint de kans op bumblefoot.

Beperk ook de consumptie van lekkernijen, snacks en tafelresten. Idealiter zouden deze voedingsmiddelen niet meer dan 5 tot 10% van de dagelijkse calorie-inname van de kip uitmaken. 

Vitamine A supplementen

Je kan in de handel verkrijgbare vitamine A-supplementen geven om een ​​goede vitamine inname te garanderen. 

Je kan er echter ook voor kiezen om voedingsmiddelen met extra Vitamine A te geven, in plaats van suppelementen. Dergelijke voedingsmiddelen zijn wortelen, zoete aardappelen, pompoen , pompoen en bladgroenten (boerenkool, broccoli, spinazie). Naast vitamine A zijn ze rijk aan antioxidanten en versterken ze de immuniteit.  

Gefermenteerd kippenvoer

Een andere immuunbooster is gefermenteerd kippenvoer . Fermentatie ondersteunt de groei van probiotica (heilzame bacteriën) die het immuunsysteem versterken en infecties helpen bestrijden. 

Het bereiden van gefermenteerd kippenvoer is eenvoudig – meng het voer gewoon met vers water in een bak, dek het af en laat het drie dagen staan. Roer eens per dag om.

Samenvatting

Bumblefoot is een veelvoorkomende pootaandoening bij kippen die wordt veroorzaakt door een stafylokokbesmetting. Het kenmerkt zich door de vorming van een harde kern of pit op de voetzool. Zowel jonge als volwassen kippen kunnen hiermee te maken krijgen, ongeacht hun leeftijd of geslacht, al hebben zware rassen er sneller last van.

Het is belangrijk om bumblefoot onmiddelijk aan te pakken om het welzijn van je kippen te waarborgen. Bij twijfel is het altijd verstandig om advies in te winnen bij een dierenarts. Samen kunnen we zorgen voor gezonde en gelukkige kippen.