Kip met Zwarte Vlekken op de Kam: Oorzaken & Behandeling
Kippen.be wordt gesteund door z’n lezers. Wanneer je via onze links een aankoop doet, kunnen we hierop een commissie verdienen. Meer informatie hierover op onze ‘Privacybeleid‘ en ‘Disclaimer‘ pagina.
Zwarte vlekken op de kam van je kip kunnen er eng uitzien. Er zijn verschillende redenen waarom een kip zwarte puntjes op de kam heeft, sommige wat onschuldiger dan andere. Moet je je zorgen maken? We zoeken het uit.
Waarom Heeft een Kip Zwarte Vlekken op de Kam?
De zwarte vlekken op een kippenkam zijn meestal gestold bloed. Het gestolde bloed kan variëren van kleine knobbeltjes tot dikke, donkere korstjes.
De kam van een kip is een actief orgaan dat wordt gebruikt voor temperatuurregeling en bestaat uit bloedvaten en kleine haarvaatjes om lichaamswarmte af te geven. Daarom hebben mediterrane rassen een grotere kam, omdat ze te maken hebben met warme weersomstandigheden.
Omdat de kam zo vasculair is, kan zelfs een kleine verwonding tot bloeding leiden. En omdat de kam uit het lichaam van de kip hangt, is deze vatbaar voor wondjes.
Deze verwondingen kunnen van buitenaf komen, of van binnenuit bij ziektes. De meeste ziektes leiden echter niet tot zwarte vlekken, maar veranderen de kleur van de hele kam. Elk gebrek aan zuurstof zal de kam donker, blauwachtig of paars maken.
Een bekend voorbeeld is vogelgriep, die een blauwe verkleuring van de kam veroorzaakt. Een ander voorbeeld is Vogelcholera, waarbij de huid en kam van kippen donkerblauw of paars zal verkleuren. In dit artikel gaat het alleen over zwarte, donkere vlekken op de kam van je kip.
We zoeken uit wat deze zwarte vlekken veroorzaakt. Waarom kan een kip zwarte vlekken op de kam hebben?
1. Pikletsels
Vaak zijn zwarte vlekken gewoon wondjes van een andere kip die gepikt heeft op de kam. Kippen pikken elkaar om de pikorde vast te stellen en te behouden.
Pikletsels kunnen ook het gevolg zijn van een gevecht. Vooral hanen hebben de neiging om betrokken te raken bij gevechten waarbij ze elkaar in de kam pikken. Eerste hulp bieden door de kam te ontsmetten en verzachten is een eerste stap.
Vetericyn is een gekend merk van ontsmettende spray voor wonden en is geschikt voor kippen:
Soms kan pikgedrag uit de hand lopen en in pesten en verenplukken veranderen. Let daarom steeds op om geen assertieve rassen samen te zetten met volgzame rassen en zorg er steeds voor dat je kippen voldoende ruimte hebben.
Bij grove pesterijen kan het tijdelijk isoleren van de pestkop de spanning verminderen. Als de je merkt dat je kippen elkaar tot bloedens verwonden en elkaars veren uittrekken, gebruik dan een verzorgende spray, zoals Vetericyn, en een bijkomend product dat verenpikken bij kippen tegengaat.
Beide producten hieronder werken effectief tegen verenpikken. Je kan enerzijds voedingssupplementen toedienen waardoor de drang naar verenpikken zal verminderen. Voor een instant resultaat kies je beter voor een spray tegen vederpikken. Deze breng je op de veren van de kip aan en geeft een bittere smaak af, wat het verenpikken zal stoppen.
2. Pokken bij Kippen
Pokken bij kippen is een ziekte waarbij zwarte knobbeltjes en korstjes op de huid van de kip groeien. Het is een huidinfectie die vooral zichtbaar is op de onbevederde delen van de kip, zoals de kam, ogen, lellen en poten.
Pokken bij kippen wordt veroorzaakt door het vogelpokkenvirus. Het is zeer besmettelijk, kan een toom maandenlang kwellen en zelfs dodelijk zijn.
Helaas is er nog geen remedie en is vaccinatie de enige manier om het probleem aan te pakken. Als een kip geïnfecteerd raakt, kan je niet veel meer doen dan de symptomen verzachten met ondersteunende zorg.
Volgende producten zijn vrij verkrijgbaar, geschikt voor dieren en helpen om de symptomen te verzachten en wonden te verzorgen:
Zorg ervoor dat je de korstjes zoveel mogelijk desinfecteert om secundaire infecties te voorkomen. Je kan eventueel Vitamine A geven om hun immuunrespons te versterken. Neem bij twijfel contact op met je dierenarts.
De zwarte vlekken verschillen aanzienlijk van pikletsels of gewone wondjes. De knobbeltjes en korstjes gaan namelijk in de loop van de tijd veranderen van structuur en kleur. Ze beginnen als puistjes, worden wit of geel en gaan over in dikke donkere korstjes. Soms groeien de korsten tot over hun ogen kunnen ze niet meer zien. De korstjes kunnen tot vier weken aanwezig blijven op de (voornamelijk) onbevederde delen van de kip.
Vogelpokken komen zowel in droge als in natte vorm voor. Alleen de droge vorm zal de typische zwarte vlekken op de kam en lellen vormen. De infectie begint meestal door muggenbeten. Gelukkig is het niet besmettelijk voor mensen. Vogelpokken heeft niets met waterpokken of windpokken te maken.
3. Bevriezing
De kam en lellen van een kip zijn erg gevoelig voor vriestemperaturen. Een belangrijke functie van de kam en lellen is om je kip te laten afkoelen, ze hebben geen zweetklieren en zullen dus warmte afgeven via de kam en lellen. Dit mechanisme kan zich in de winter tegen hen keren en bevriezing van de kam kan al na enkele minuten optreden, zeker in combinatie met ijzige wind.
Door gebrek aan zuurstof wordt het weefsel in de kam bleek, dan grijs en uiteindelijk zwart. In uitzonderlijke gevallen vinden bloedstolsels hun weg naar het hart van de kip, met vreselijke gevolgen.
Kippen met een grote kam hebben minder bloed in hun kam als het koud is omdat het lichaam van de kip probeert de warmte binnen te houden. Dit maakt ze nog meer vatbaar voor bevriezing. Maar zelfs winterharde rassen met kleinere kammen kunnen last hebben van bevriezing.
Meestal is het gemakkelijk om bevriezing te onderscheiden van de andere oorzaken. Het is koud buiten en bevriezing begint aan de eindpunten van de kam. Controleer je kippen regelmatig bij vriestemperaturen, zeker als ook een stevige wind staat of het vochtig is buiten. Zorg voor voldoende ventilatie in het nachthok, wat condensvorming zal verminderen.
Vectericyn werkt verzachtend en verzorgend bij wonden veroorzaakt door bevriezing en is veilig te gebruiken op kippen.
4. Vlooien
Vlooienbeten kunnen kleine zwarte vlekjes op de kam en lellen van een kip veroorzaken.
Een van de meest voorkomende vlooien wereldwijd is Echidnophaga gallinacea. Het is een ectoparasiet die een plaag is voor honden, katten en vogels. Ze zijn ongeveer een tiende van een centimeter groot en de vrouwelijke vlooien steken hun kop in de huid van de kip om het bloed op te zuigen.
Ze blijven ongeveer 19 dagen in dezelfde positie op de huid van de kip zitten. De vlooien leggen hun eitjes ’s nachts af in het nachthok van de kippen en de larven nestelen zich op de bodem van het kippenhok. In ongeveer twee weken worden de larven volwassen en gaan ze op zoek naar een kip om zich te kunnen nestelen.
Vlooien geven de voorkeur aan onbevederde gebieden, zoals de kam, lellen en het gebied rond de ogen. Hun beten zijn pijnlijk en kunnen leiden tot secundaire huidinfecties, gewichtsverlies, bloedarmoede en zelfs de dood. Vooral voor jonge kippen kunnen vlooienbeten dodelijk zijn.
Je kan vlooien en vlooienbeten gemakkelijk herkennen aan de hele kleine zwarte vlekjes op de kam van de kip. Je kan voorzichtig proberen om de vlooien met een pincet te verwijderen en breng een ontsmettende spray of zalf aan om infecties te voorkomen.
Gebruik ook anti-parasieten middelen tegen een plaag.
5. Bloedluis
Net als vlooien zijn bloedluizen bloedzuigende ectoparasieten die een plaag zijn voor wilde vogels en kippen. Ze vermenigvuldigen zich aan een spectaculair tempo en kunnen snel een grote overlast worden in het kippenhok.
Het verschil met vlooien is dat de mijten zich niet hechten aan de huid van de kip. Overdag verstoppen bloedluizen zich in de kieren van het kippenhok. Ze komen enkel ’s nachts uit hun schuilplaats om op de huid van de kip bloed te zuigen. Bijtsporen, huidirritatie, huiduitslag en littekens resulteren in zwarte vlekken op de kam van de kip.
Naast de vervelende bijtwonden veroorzaken bloedluizen stress, verenpikken en agressief gedrag. De mijten verstoren de slaap van de kip, met als gevolg slaapgebrek en een zwakker immuunsysteem.
Het behandelen van een bloedluisplaag zonder pesticiden is moeilijk, maar je kan de insecten bestrijden met een brander en ontsmettingsmiddel. Het afdichten van de scheuren en spleten zal ook helpen. Preventief kunnen tabakstelen of look helpen. Een effectief middel tegen bloedluis is Exzolt, wat ook preventief te gebruiken is door het elke paar maanden toe te voegen aan het drinkwater. Dit middel is enkel via de dierenarts te verkrijgen.
6. Muggen
Muggenbeten kunnen leiden tot bijtwonden en zwarte vlekjes op een kippenkam. Naast de beten kunnen ze ook ziektes als vogelpokken en kippenmalaria overdragen. Muggen gedijen goed op stilstaand water met begroeiing en moerassen.
Hoewel sommige muggensoorten, zoals de Afrikaanse malariamug, van nature een hekel hebben aan de geur van kippen, zal dit nooit volledig voorkomen dat ze gebeten worden.
Het is moeilijk om van muggen af te komen, maar er zijn enkele maatregelen die je kan nemen:
- vermijd stilstaand water zoals kleine vijvers in de achtertuin
- installeer muggenvallen in de buurt van het kippenhok
- gebruik klamboes
- plant muggenwerende kruiden zoals citronella en lavendel
Maar gebruik geen insectenwerende middelen op basis van chemische diffusors, omdat deze giftige pesticiden verdampen die schadelijk kunnen zijn voor je kippen.
Als je stilstaand water hebt in de buurt van je kippen zijn muggen niet het enige risico. Vijvers of traag stromende beekjes kunnen algenvergiftiging bij kippen veroorzaken. Ze sterven binnen een uur als ze besmet water drinken.
Andere Parasieten
Er is een volledig spectrum van parasieten die zich voeden met het bloed van kippen. Ze kunnen allemaal bijtsporen achterlaten die in zwarte vlekken op de kam van een kip veranderen.
Enkele andere voorbeelden van bloedzuigende ectoparasieten zijn:
- Bijtende mug: vliegende parasieten die zich voeden met het bloed van kippen en vogels; ze kunnen huidmijten overbrengen
- Zwarte vlieg: zwarte vliegen leven in tropische klimaten en vallen uw kudde aan als een zwerm. Ze voeden zich met het bloed van uw kip en kunnen ziektes overdragen.
7. Favus (Poederkam)
Favus, ook gekend als poederkam, begint met witte vlekken op de kam van een kip. Het is een huidinfectie veroorzaakt door schimmels. De witte vlekken zien eruit als poederachtige schimmels met korstjes op de kam.
Indien onbehandeld zal de schimmel zich verder verspreiden naar andere delen van de kam en een gerimpelde korst veroorzaken. Naast witte vlekken kunnen er ook zwarte vlekken ontstaan als gevolg van fysieke verwondingen of pikken.
Favus kan ernstig zijn wanneer het zich verspreidt naar de veren van een kip, omdat veren kunnen beginnen uitvallen.
Het is vrij eenvoudig om favus aan te duiden als de boosdoener van zwarte vlekken, aangezien het grootste deel van de kam wit zal zijn alsof deze bedekt is met bloem. Favus komt vaker voor bij kippen die in vochtige en natte gebieden leven.
8. Vuile Kam
We hebben een reeks veelvoorkomende en ook zeldzame situaties besproken, maar de meest voorkomende en voor de hand liggende reden dat een kip zwarte vlekken op zijn kam heeft, is simpelweg vuil of modder.
Kippen nemen geen waterbad zoals mensen; ze baden in stof en zand om zich te wassen. Het is niet ongebruikelijk dat er wat vuil of modder aan de kam vast komt te zitten.
Voor je je grote zorgen maakt en naar de dierenarts rent, probeer even of je de vlekken kan verwijderen door de kam schoon te maken. Soms kunnen kleine stukjes modder erg hardnekkig zijn en aan de kam van de kip blijven kleven.
Conclusie
Zwarte vlekken of vlekjes kunnen verschillende oorzaken hebben en de meeste zijn onschuldig. Zo kan het gaan om vuil, modder of gestold bloed van een kleine verwonding. Kippen kunnen pestkoppen zijn en elkaar pikken of hanen kunnen in een gevecht verzeild geraken.
Droge korstjes kunnen een teken zijn van pokken bij kippen. Kleine zwarte vlekjes kunnen het gevolg zijn van beten van parasieten zoals vlooien, bloedluizen (mijten) of muggen. Bij temperaturen onder het vriespunt kunnen zwarte vlekken een teken zijn van kambevriezing.
Als de vlekken eruitzien als droge korstjes die beginnen met een lichtere witte of gelige kleur, is het waarschijnlijk de droge vorm van vogelpokken, een onbehandelbare besmettelijke ziekte. Maak je je zorgen over de gezondheid van je kip, neem dan steeds contact op met een dierenarts.
Wil je meer lezen over gezondheidsproblemen, symptomen en ziektes bij kippen, kijk dan op onze ‘Gezondheidspagina‘.
Lees Verder
Schuimende ogen bij kippen: Oorzaken en behandeling
Legnood: Wat als je kip zit als een pinguïn?
Coccidiose bij Kippen: Bloed in de uitwerpselen
Snot bij Kippen: Alles over Infectieuze Coryza
Veerluis bij Kippen: Hoe Behandelen?
Snot bij Kippen: Alles over Infectieuze Coryza
Kalkpoten bij Kippen: Hoe te Behandelen?
