Zitstokken Voor Kippen: Beste Afmetingen, Vorm, Materiaal

Kippen hebben een plekje nodig in het kippenhok om te slapen. Ze slapen ​​zittend op een zitstok, zoals wilde kippen slapen in de takken van een boom. 

Om het hen zo comfortabel mogelijk te maken, hou je best met een aantal zaken rekening wanneer je een zitstok voorziet voor jouw toom, zoals de dikte, breedte, vorm en soort materiaal.

Waarom Gaan Kippen op Stok?

Het komt misschien als een verrassing, maar vogels slapen nooit in een nest . Dat doen ze nooit. Het is een algemene misvatting dat ze dat wel doen.

We hebben de neiging om ons vogels en kippen voor te stellen die schattig in een nestje slapen, maar vogels slapen op takken of zitstokken. 

Vogels die nesten maken, gebruiken deze alleen om eieren te leggen en om kuikens groot te brengen. Deze nesten worden tijdens gebruik een totale puinhoop en trekken na verloop van tijd parasieten zoals bloedluis, veerluis en schurftmijt, maar ook roofdieren aan. Zodra de vogels het nestje niet meer nodig hebben, verlaten ze het.

Waar Slapen Kippen?

Kippen en ook alle andere vogels slapen op een stok of tak boven de grond, weg van roofdieren. Dit voorkomt ook dat ze in hun eigen uitwerpselen zitten. Ze slapen dus in de hoogte om zo veilig mogelijk te zitten.

De ultieme veilige plek bestaat echter niet in het wild. Daarom houden sommige kippen in de toom letterlijk één oog open als ze slapen. Vogels hebben het opmerkelijke vermogen om met de ene hersenhelft te slapen en de andere hersenhelft alert te houden. Dit wordt unihemisferische slaap genoemd.

Gaan Kippen uit Zichzelf op Stok?

Kippen hebben niet altijd het instinct om op zitstokken te slapen. Sommige hennen slapen het liefst op de grond en zijn erg koppig als je dit wil afleren. Dit komt omdat bij de meeste kwekers of broederijen geen zitstokken aanwezig zijn en kippen dus tijdens het opgroeien nooit op stok hebben geslapen.

Je zal merken dat jonge kippen die je net gehaald hebt bij de kweker niet altijd uit zichzelf op stok zullen gaan en op de grond of in de legnest zullen slapen. Sommigen moet je zelfs leren om ’s avonds het hok binnen te gaan.

Dit hoeft niet meteen een probleem te zijn. Er zijn geen directe gezondheidsproblemen in verband te brengen met het al dan niet slapen op zitstokken. Maar er is wel één groot nadeel.

Moeten Kippen op een Stok Slapen?

Voor gezondheidsredenen is het niet nodig om kippen op stok te laten slapen. Maar doen ze dit niet, dan slapen ze snel in hun uitwerpselen. Kippen produceren ’s nachts een aanzienlijke hoeveelheid poep en zittend op de grond zullen ze hun bevedering bevuilen en wordt de nest een grote puinhoop.

Daarnaast zullen kippen die in een legnest slapen sneller zorgen voor gebroken eieren als je deze een keertje vergeet te rapen. Dit vergroot de kans dat ze hun eigen eieren opeten, een gewoonte die zeer moeilijk af te leren is.

Slapen ze op zitstokken, dan vallen de uitwerpselen op de grond, waar ze gemakkelijk kunnen opgeschept worden of je gebruikt een uitneembare ‘mestplank’ die je ’s ochtends schoonmaakt. 

Slapen is ook een sociaal gebeuren voor kippen. Wetenschappers onderzoeken nog steeds de sociale relatie tussen hoe kippen naast elkaar slapen in dezelfde toom. Het is onduidelijk of slapen op de grond een impact heeft op hun sociale leven en stressniveau.

De Zitstok

Je zou kunnen denken dat eender welke tak goed genoeg is voor een kip om op te zitten, maar er zijn enkele belangrijke dingen waar je op moet letten.

Hoe Zitten Kippen op de Zitstok?

Kippen zijn heel bijzondere vogels en zitten anders op hun zitstok dan sommige andere vogels. Papegaaien bijvoorbeel grijpen de zitstok stevig vast en omklemmen deze met hun klauw. Zo kunnen ze zelfs ondersteboven hangen aan de zitstok, ze zullen niet naar beneden vallen. Kan je je dit bij kippen voorstellen?

Kippen grijpen de zitstok niet vast maar slapen met hun poten plat en balancerend op hun tenen. Ze zullen van nature hun tenen rond de zitstok krullen, maar de tenen zullen niet strak om de zitstok geklemd zijn.

Om deze reden heeft een kip een ander soort zitstok nodig dan een papegaai. Hun zitstok moet aangenaam zijn om de poten plat op te laten rusten.

Grootte en Afmetingen

Hoe Breed Moet een Zitstok Zijn?

Voor de zitstok kun je kiezen voor een tak of een afgeronde houten balk. Over het algemeen geldt dat als je hun tenen tijdens het slapen kan zien, de zitstok niet breed genoeg is. Kippen moeten hun tenen kunnen bedekken met hun lichaam tijdens het slapen om zich warm te houden.

Zoek een tak of houten balk met een breedte tussen 4cm en 6,5 cm. Als je balk langer is dan 1.80 meter, voorzie dan minstens een dikte van 5 cm zodat deze stevig genoeg is voor de kippen om op te zitten en niet beweegt tijdens het slapen.

Een populaire optie is om een balk met een dikte van 4cm en een breedte van 6cm te gebruiken en de hoeken te schuren zodat er geen scherpe randen zijn. Leg ze met de brede kant naar boven, zodat de kippen hun poten plat kunnen leggen, maar toch hun tenen om de balk kunnen krullen.

Hebben kleinere kippen kleinere zitstokken nodig?

Kleinere kippen en krielen hebben eigenlijk geen kleinere zitstokken nodig. Maak met een gemengde toom de zitstokken voor de grotere kippen en de kleinere zullen zich graag bij hen voegen.

Hoe Hoog Moet een Zitstok Zijn?

Een zitstok moet zich minstens 45 centimeter tot 90 centimeter van de grond bevinden. Dat lijkt misschien hoog, maar kippen zitten liefst zo hoog mogelijk. Zorg er wel voor dat ze bij de zitstokken kunnen. Als de zitstokken te hoog zijn, maak dan een laddertje maken zodat ze naar boven kunnen of zorg ervoor dat ze via lagere zitstokken de hoge kunnen bereiken.

Voorzie ook voldoende plaats tussen de zitstok en het plafond van het kippenhok, zodat je kippen hun hoofd niet stoten. Er moet minstens een ruime halve meter plaats gelaten worden tussen de stok en het dak.

Het is belangrijk om de zitstokken hoger te plaatsten dan de legnesten. Zo niet, dan is de kans groter dat je kippen in de legnest zullen slapen.

Hoe Lang Moet een Zitstok Zijn?

De zitstok moet voldoende plaats bieden voor je kippen om naast elkaar te zitten tijdens het slapen.

Elke kip heeft ongeveer 20 tot 25 cm ruimte nodig om comfortabel te kunnen slapen, al hangt dit af van ras tot ras. Kippen van gemiddeld formaat, zoals legkippen geef je liefst minstens 20 cm ruimte, terwijl kleine rassen, zoals Zijdehoentjes, of krieltjes minder plek nodig hebben.

Zitstokken: Dezelfde Hoogte Versus Ladder

Als je een ladderzitstok-systeem hebt met zitstokken op verschillende hoogtes, zullen alle kippen proberen om bij de bovenste sport te komen. De pikorde is hier heel duidelijk te merken. Hennen op de laagste plaats in de pikorde komen op de laagste zitstok terecht. Als de zitstokken recht boven elkaar worden geplaatst, kunnen de kippen ook op elkaar poepen.

Je kan dit gemakkelijk voorkomen door de zitstokken allemaal op dezelfde hoogte te plaatsen. 

Plaatsing van de Zitstok

Zitstokken moeten binnen in het kippenhok geplaast worden, liefst zo ver mogelijk van de legnesten en ook hoger dan de legnesten. Zo niet, vergroot je het risico dat ze in hun legnest gaan slapen. Dit wordt afgeraden, omdat ze hun eigen eieren kunnen breken en opeten en het strooisel bevuilen.

Hou de zitstokken ook uit de buurt van hun water- en voerbakken, om besmetting met kippenpoep te voorkomen.

Zitstok Materialen & Montage

Het beste materiaal voor zitstokken is hout. Het is duurzaam en het is ook waar ze in de natuur op zitten.

Dit zijn de mogelijkheden:

• hout – duurzaam en stevig. Elke houtsoort is geschikt, maar zorg ervoor dat het onbehandeld en vrij van splinters is. Zijn de hoeken niet afgerond, zorg er dan voor dat je deze bijschuurt of freest.
• takken – een tak van een boom is ook een goede keuze, maar zorg ervoor dat deze sterk genoeg is, de juiste diameter heeft en niet beschimmeld is.
• metaal – metaal is niet ideaal. Het is duurzaam, maar in de winter wordt dit materiaal te koud en als het vriest kunnen hun poten bevriezen. Het is ook een te glad materiaal.
• plastic – je zal veel plastic zitstokken tegenkomen als je online zoekt naar kant-en-klare zitstokken. Het is goedkoop, maar het is te glad en ook niet erg stevig.  
• bamboe – een mogelijke optie onder voorbehoud dat deze niet te glad is. Bamboe is ook vaak niet breed genoeg. Je zou kunnen overwegen om enkele bamboestokken samen te binden of om bamboe alleen aan te bieden in combinatie met zitstokken uit ander hout. Zo kunnen de kippen kiezen.

Aangezien hout een goede keuze is, komt er meestal ook een volgende vraag:

Moet ik de Zitstok Schilderen?

Ja, je kan de zitstok schilderen, het is gewoon een kwestie van voorkeur. Maar kies steeds voor niet giftige verfsoorten of primers, zonder of met een absoluut minimum aan VOS (Vluchtige Organische Stoffen).

Een alternatief is om het hout te oliën. De olie trekt in het hout en droogt, waardoor een waterdichte barrière ontstaat. Het voorkomt ook eventuele bloedluizen die zich op de zitstokken zouden willen nestelen. Lijnzaadolie is een goedkope, plantaardige, niet-giftige olie, geschikt voor zitstokken.

Slaapgedrag van Kippen

Vanaf Welke Leeftijd Gaan Kippen op Stok?

Kuikens gaan vanaf 4 weken op de zitstokken zitten en spelen.

Ze zullen er echter pas op slapen zodra ze ongeveer 7 of 8 weken oud zijn.

Waarom Slapen Mijn Kippen Niet op Stok?

Kippen gebruiken de zitstokken niet altijd instinctief. Misschien vind je ze slapend op de grond of in hun legnesten.

Dit gebeurt vaak met kuikens of jonge hennen die uit een kwekerij komen waar ze niet hebben leren op stok slapen. Het kan ook niet lukken als je nieuwe kippen aan de toom voorstelt, ze kennen hun plek in de pikorde nog niet en hebben de neiging om de eerste nachen niet bij de rest op stok te slapen.

Andere voorkomende redenen waarom kippen niet op stok gaan zijn:

• leeftijd – sommige hennen gaan pas op latere leeftijd op stok
• ventilatie en temperatuur – het kan te warm, te koud of te tochtig zijn bij de zitstok
• problemen met de zitstokken – de zitstokken kunnen te dicht bij de muur staan, niet goed genoeg gemonteerd zijn, enz.
• niet genoeg ruimte – zorg ervoor dat alle hennen wat ruimte hebben waar ze kunnen rusten
• te vroeg naar bed gaan – als het hok voor zonsondergang gesloten is, willen ze misschien wat langer rondhuppelen voordat ze gaan slapen
• broedse kip – hennen kunnen broeds worden en blijven in hun nest

Als je kippen plots niet meer naar het hok gaan om op stok te gaan ’s avonds, kunnen er andere problemen zijn:

• parasieten – vooral bloedluis voorkomt dat uw kippen terug naar het hok gaan
• roofdieren – als het hok bezoek heeft gehad van een roofdier, kunnen de kippen bang zijn om terug het hok in te gaan
• vies hok – een bevuild hok zal veel ammoniakdampen bevatten, kippen zullen weigeren terug te keren naar zulke ongezonde omstandigheden

Hoe Leer je Kippen op Stok Slapen?

Als de kippen niet op stok gaan, zorg er dan eerst voor dat ze in optimale omstandigheden kunnen slapen:

• een goede temperatuur en ventilatie
• stevige zitstokken en voldoende ruimte
• de hennen zijn niet broeds, het hok is schoon en er zijn geen parasieten

Als ze in de legnest slapen, dek deze dan ’s avonds af, zodat ze er niet in kunnen.

De volgende stap is om ze de nieuwe gewoonten aan te leren:

• lok ze voor zonsondergang naar het hok, om te voorkomen dat ze in bomen gaan slapen
• plaats één of twee oudere hennen op een zitstok, om zo de rest te tonen hoe ze moeten slapen
• herhaal dit tot ze uit zichzelf op stok gaan, dit kan enkele dagen duren

Sommigen leren het in een paar dagen, anderen doen er een week of langer over. Maar uiteindelijk leren ze het wel.

Samenvatting

De zitstok is de plek waarop een kip slaapt en moet breed genoeg zijn zodat ze hun poten kunnen laten rusten. De ideale breedte van een zitstok is rond de 4 tot 6.5 centimeter. Daarnaast moet deze minstens op 45 centimeter hoogte geplaatst worden, want kippen slapen liefst zo hoog mogelijk.

Wil je meer weten over kippenhokken en gedrag? Ga dan even naar onze ‘Hokken‘ of ‘Gezondheid‘ pagina.