Kippen in de Rui: Wat is het?

Het kan behoorlijk schrikken zijn om plots je ren en kippenhok vol pluimen te zien liggen. Je kippen hebben plots kale plekken en zien er onverzorgd uit. De rui is echter niets om je veel zorgen over te maken, het is een natuurlijk proces waar volwassen kippen jaarlijks door moeten.

Je ziet trouwens niet altijd dat een kip in de rui is. Sommigen ruien zo subtiel dat ze van veren zijn gewisseld voor je het hebt opgemerkt, terwijl andere al hun pluimen tegelijkertijd verliezen en zo goed als kaal moeten rondlopen.

Wat is de rui eigenlijk? En hoe verzorg je je kippen tijdens de rui?

1. Wat is de kippen rui?
2. Hoe lang duurt de rui?
3. Kippen verzorgen tijdens de rui
4. Waarom legt mijn kip niet tijdens de rui?
5. Gedrag van je kip tijdens de rui
6. Waarom verliest mijn kip veren buiten de rui?

Wat Is de Kippen Rui?

De rui bij kippen is een natuurlijk proces dat meestal jaarlijks in de herfst plaatsvindt. Zoals mensen huid of dieren hun vacht wisselen, verliezen kippen hun oude veren om ze in te ruilen voor nieuwe exemplaren. Tijdens de rui kan een kip er wat onverzorgd of ziekjes uitzien, maar het is niets om je zorgen over te maken. Binnen de korste keren zijn ze van veren gewisseld en kunnen ze pronken met hun nieuwe verenvacht.

De ruitijd kan echter een intense periode zijn voor uw kippen. Niet alleen hennen gaan in de rui, ook hanen ruilen hun veren jaarlijks in voor nieuwe.

De rui komt enkel voor bij volwassen kippen, maar ook kuikens veranderen van verenkleed tijdens het eerste levensjaar:

• 6 tot 8 dagen: Kuikens ruilen hun pluizige donsveren in voor babyveren
• 8 tot 12 weken: babyveren worden vervangen door nieuwe veren
• Na 17 weken: Ze werpen hun babyveertjes af voor een echte volgroeide verenvacht

In de meeste gevallen, behalve bij autosexende kippensoorten, is dit de moment waarop je zeker weet dat je een hen of een haan in je toom hebt.

Hoe Lang Duurt de Rui?

De duur van de rui bij kippen hangt af van kip tot kip. Uw toom zal ook hoogstwaarschijnlijk niet tegelijkertijd in de rui gaan. Wanneer je een vrij grote toom hebt kan het wel 2,5 tot 3 maanden duren tot de ganse groep kippen van verenkleed is gewisseld. 

Over het algemeen duurt het voor een kip tussen de 3 en 15 weken om van veren te wisselen, afhankelijk van de leeftijd, het ras, en de gezondheid van je kip. Maak je dus geen zorgen als een kip wat meer tijd nodig heeft van veren te wisselen.

De meeste kippen gaan geleidelijk in de rui. Het begint bij hun kop, gaat verder naar de borst en dijen en eindigt bij de staart. Maar het kan ook gebeuren dat een kip plots in een ‘harde rui’ gaat, en op een paar dagen tijd een groot deel van haar veren is verloren.

Extra Verzorging Tijdens de Rui

Ja zal opmerken dat je kippen er tijdens de rui er ongezond, mager of er zelfs een beetje ziek uit kunnen zien en er niet echt gelukkig bij lopen. Voor de kippen is het niet de leukste tijd van het jaar. De rui kan pijnlijk zijn; vooral bij het doorkomen van de nieuwe veren kunnen ze best wat extra aandacht en liefde gebruiken.

Een aantal zaken om te onthouden bij kippen in de rui:

• Verhoog de kippen hun eiwitinname tijdens de rui
• Pak ze niet te vaak op zodra de nieuwe veren doorkomen
• Verwen ze met gezonde tussendoortjes (maar niet te veel)
• Stop je kippen niet in een rui jasje

Verhoog de Eiwitinname

Kippenveren bevatten ongeveer 85% eiwit; je kippen zullen bijna hun ganse eiwitopname nodig hebben om nieuwe veren aan te maken. Dat is ook de reden waarom kippen zullen stoppen met leggen als ze in de rui zijn. Ze hebben al hun energie en eiwitten nodig om zo snel en zo gezond mogelijk door de rui te komen. 

Verhoog daarom tijdelijk de inname van eiwitten om ze een eiwitboost te geven en ze te helpen hun veren te vervangen.

Eens de kippenrui voorbij is, stop je best met het geven van extra eiwitten. Ze hebben buiten de rui geen nood aan extra eiwitten, meer nog, het kan zelfs schadelijk zijn.

Tijdens de rui kan je overstappen op eiwitrijk kippenvoer dat minimaal 18 tot 20% eiwit bevat. Of geef je kippen tijdelijk jachtvogelvoer dat 22% eiwit bevat.

Zorg naast kwaliteitsvol voer altijd voor voldoende vers water waaraan je eventueel wat appelciderazijn aan kan toevoegen. Rauwe (ongepasteuriseerde) azijn bevat veel vitamines en mineralen en heeft ook een antibacteriële werking die je kippen helpt met verteren. Voeg één eetlepel appelciderazijn toe aan een liter water.

Pak je Kippen Niet op Tijdens de Rui

Het verliezen van veren is niet pijnlijk, maar, zoals eerder vermeld, kan het voor een kip wel wat pijnlijk worden eens de nieuwe veren doorkomen. Voor de nieuwe veren ‘echte’ veren worden, groeien er speldenveren die de oude veren vervangen. Deze lijken erg op de pennen van een stekelvarken en kunnen pijnlijk zijn wanneer je ze aanraakt.

Na ongeveer vijf dagen beginnen de stekels te veranderen in echte veren.

Verwen je Kippen Tijdens de Rui met Gezonde Snacks

De rui kan een moeilijke tijd zijn voor uw toom. Kippen en hanen kunnen er humeurig en ongelukkig bij lopen. Het is altijd een goed idee om ze te verwennen met wat extra liefde en zorg, en wat is een betere manier om dat te doen dan met lekkere hapjes.

Maar er is een basisregel: overdrijf niet. Geef uw kippen nooit meer dan 10% van hun totale voer van de dag aan tussendoortjes.

Een aantal gezonde snacks waar kippen dol op zijn:

• Meelwormen
• Cottage Cheese
• Pompoen (rauw of gekookt)
• Watermeloen
• Havermout

Doe Kippen in de Rui geen Jasje aan

Sommige kippen gaan pas in de rui als het al late herfst is en het dus al koud kan zijn. Met hun kale plekken en onverzorgde uiterlijk zal je misschien denken dat het te koud is voor ze, maar kippen kunnen best wel tegen een stootje. Ze hebben veel minder last van koude temperaturen dan wij denken.

Het is dus helemaal niet nodig om ze een truitje of jas aan te doen om ze te beschermen tegen de koude. Ten eerste is het helemaal niet nodig en ten tweede zal het stress en pijn veroorzaken bij je kip. De pas doorgekomen speldenveren zijn heel gevoelig voor aanraking dus laat ze zoveel als mogelijk met rust.

Waarom Legt mijn Kip Niet Tijdens de Rui?

De rui is stressvolle en vermoeiende periode voor een kip. Ze hebben een grote hoeveelheid eiwitten nodig om nieuwe veren te maken, dus hun volledige eiwitopname zal worden gebruikt om nieuwe veren te maken. Tijdens de rui zal een kip in sommige gevallen de eiproductie gewoon vertragen, maar in de meeste gevallen zal ze tijdelijk volledig stoppen met leggen.

De tweede reden waarom hennen stoppen met leggen tijdens de rui is het verminderde daglicht. Zoals eerder vermeld vindt de rui plaats tussen de vroege herfst en vroege winter, wanneer de dagen korter worden. Kippen hebben 14 tot 16 uur daglicht nodig om eieren te leggen. Daarom stoppen vele rassen in de winter tijdelijk met leggen. 

Het haalt weinig uit om dit te proberen op te lossen door kunstlicht in het kippenhok te voorzien. Je gaat je kippen op die manier dwingen om eieren te blijven leggen wanneer dit voor hen niet natuurlijk is, wat het immuunsysteem kan verzwakken. Je kippen zullen sowieso opnieuw beginnen leggen na de rui en na de winter.

Gedrag van je Kip Tijdens de Rui

Maak je geen zorgen als je toom er humeurig en ongelukkig bijloopt tijdens de rui, het is volkomen normaal gedrag en ze zich binnen de kortste keren weer beter voelen. Maar hou altijd je toom wat in de gaten, jee weet nooit of er problemen optreden.

Situaties tijdens de rui die je best in de gaten houdt:

• Veren pikken
• Pesten
• Stress

Veren Pikken

Kippen die elkaars veren pikken tijdens de rui is geen ongewoon gedrag, maar daarom moet je het nog niet toelaten. Ze pikken veren van andere kippen om hun eiwitten aan te vullen, die ze nodig hebben om de nieuwe veren te laten doorkomen. Als je ervoor zorgt dat ze een hogere eiwitopname hebben, is de kans veel kleiner dat kippen in de rui andere toomgenoten zullen lastig vallen.

Pesten

Soms zijn kippen niet erg lief tegen elkaar en tijdens de rui kan het zelfs erger worden. Kippen in de rui die laag in de pikorde staan, kunnen gepest worden, wat extra stress kan veroorzaken.

Merk je dat een kip zo gepikt of gepest werd zodat ze gewond raakte? Verwijder de gekwetste kip dan uit de groep, maar zorg dat ze zichtbaar blijft voor de andere kippen. Gebruik wat kippengaas om een stuk van de ren af te zetten zodat de gepeste kip een veilige, aparte plek heeft, maar wel nog zichtbaar is voor andere kippen.

Is er een pestkop in de groep, maar geen gewonde kippen? Dan verwijder je best de pestkop tijdelijk uit de toom. Hou de kip apart voor een paar dagen, mogelijk is ie z’n plek in de pikorde kwijt en stopt het pestgedrag. Als dat niet het geval, verwijder de pestkop dan nog een keer, maar deze keer wat langer. Blijf dit doen totdat het pesten stopt.

Stress

Probeer stressvolle situaties zoveel mogelijk te vermijden. Tijdens de rui zijn kippen erg gevoelig en daarom is het vermijden van stress tijdens deze periode erg nodig. Dit betekent oa. geen luide muziek in de buurt van het hok, los eventuele problemen zoals pesten in uw toom op en, zoals eerder vermeld, til uw kippen niet op tijdens de rui aangezien dit pijnlijk kan zijn.

Houd de kippen lager in de pikorde extra in de gaten en zorg dat ze zich goed voelen.

Waarom Verliest mijn Kip Veren Buiten de Rui?

Hoewel rui de meest voorkomende reden is voor het uitvallen van veren, zijn er ook andere oorzaken te vinden. Onderzoek even waar je kip voornamelijk veren mist, dit kan al enkele oorzaken aanwijzen of uitsluiten.

• Ontbrekende veren op de kop of de nek: kan worden veroorzaakt door rui, luizen of pesten van andere kippen.
• Ontbrekende borstveren: Kan worden veroorzaakt door broedsheid . Broedse hennen hebben de neiging om hun borstveren te plukken.
• Ontbrekende veren bij de vleugels: Kan veroorzaakt worden door hanen tijdens het paren. Je kan je hennen beschermen met een kippenzadel.
• Ontbrekende veren in de buurt van de cloaca: Controleer op bloedluis, wormen en luizen.
• Willekeurige kale plekken worden meestal veroorzaakt door parasieten, pesters in de toom of een kip die zichzelf pikt.

Raadpleeg een dierenarts wanneer uw kip buiten de rui steeds veren verliest en er ongezond en lusteloos uitziet.

Conclusie

Wanneer een kip in de rui gaat betekent dit dat ze haar oude veren inruilt voor nieuwe. Het is een jaarlijks terugkerend fenomeen waar elke volwassen kip door moet en komt vooral voor in de herfst. Niet elke kip gaat even stevig in de rui, bij sommige kippen zal je het zelfs niet opmerken. Maar andere worden bijna helemaal kaal en gaan door een ‘harde rui’.

Tijdens deze periode is het aangeraden extra zorgzaam te zijn voor uw toom. Voorzie voedsel met extra eiwitten, of verwen ze met gezonde meelwormen. Pak ze zeker niet op, want hun huid is tijdens het doorkomen van nieuwe veren erg gevoelig, en elke aanraking kan pijn doen. Hoe lang de rui duurt hangt af van kip tot kip, maar het kan tussen de 3 en de 15 weken duren voor alle veren gewisseld zijn.

Wil je meer te weten komen over vaak voorkomende ziektes, kwaaltjes of gezondheidproblemen bij kippen? Raadpleeg onze ‘Gezondheid‘ pagina en lees er alles over.